Geçmişten Günümüze Anne Olmanın Zorlukları ve Mükemmel Anne Algısı
Geçmiş dönemde annelik; rollerin net, sınırların belirli olduğu, anne kavramı daha çok ev içi rollerle tanımlanırdı. İyi olmanın ölçütü, anne olmak ve ailesine hizmet etmekti. Kadınların toplumsal kimliği büyük ölçüde annelik üzerinden şekilleniyor, “iyi anne” ise çocuğuna bakan, ev işlerini düzenleyen ve ailesine kendini adayan kişi olarak görülüyordu. Çalışma hayatına katılım daha az olduğu için de anneler çocuklarına daha fazla zaman ayırabiliyordu.
Geçmiş dönem anneliğinde ekonomik kaygı günümüzdeki kadar sorun olmadığından, teknoloji ve sosyal medya da yaygın kullanılmadığından anneler günümüz annelerine oranla çocuk büyütürken daha kaygısız bir annelik yaşayabilmekteydiler. Ayrıca geçmiş dönemde sosyal yaşantıların ve ekonomik koşulların benzer olması, bilgi kirliliğinin az olması, anneler arasında kıyas yapılmadan ya da daha az kıyas yapılarak belirli bir çerçevede ilerlemekteydi.
-
Köy ve küçük kasaba yaşamında geniş aile desteği yaygın olduğundan anneler çocuk bakımında yalnız değillerdi. Ancak çocuk bakımında destek olunurken anneler bu sürede evin sorumluluklarını yerine getirir, hatta köy ve kasaba gibi yerlerde, özellikle fiziksel güç gerektiren ağır işler yapmak zorunda kalırlardı. Bu durum, ailelerde anne-çocuk ilişkisinin güvensiz olmasına ve annenin çocuğu ile sağlıklı bir bağ kuramamasına sebep olabilmekteydi. Eski dönemde sadece çocuğun yaş olarak büyümüş olmasına bakılıp, kadınların ev hayatında ağır yükleri yerine getirirken aynı zamanda birkaç doğum yapabildikleri algısı, günümüz annelerinin kendilerini yetersiz ve eksik hissetmesine sebep olabilmektedir.
-
“Bir çocuğu yetiştirmek için bir köy gerekir” atasözü, eski toplumlarda çocuk büyütmenin zorluğunu ifade ederken, günümüz annelerine çok sık kullanılan bir atasözüdür. Evet; bir çocuğu büyütmek için bir köy gerekebilir ama ya o köy sağlıksızsa? Bu durumun tam olarak sağlıklı olması için destek veren kişilerin ve verdikleri desteğin, çocukla ve anne ile iletişiminin de sağlıklı olması gerekmektedir.
-
Çocuk büyütmek destek gerektiren meşakkatli bir iştir; ancak annenin de sağlıklı birey olmasına destek sağlanması gereken bir süreçtir.
-
Tüm bu öngörüler, günümüzde annelerin çocuk büyütürken daha sağlıklı bir birey yetiştirme kaygısı ile desteksiz çocuk büyütmelerine ve daha çok zorlanmalarına sebep olabilmektedir.
Günümüzde Anne Olmak
Günümüz dünyasında anne olmak, geçmişe kıyasla çok daha farklı bir anlam kazanmıştır. Geleneksel rollerin değişmesi, toplumsal ve bireysel beklentilerin çeşitlenerek artması, anneliğin sadece çocuk yetiştiren değil aynı zamanda çalışan, üreten bireyler olarak hem iş hayatı hem de sosyal yaşamda varlıklarını göstermeye çalışırken birçok zorluğa neden olmuştur.
Zaman Yönetim Baskısı
Çocuk, iş, ev, eş ve kişisel hayat arasında denge kurma çabası.
Çalışan Anne İkilemi
Kariyer ve aile olmak arasında sıkışıp kalma hissi. Kadınların iş hayatındaki varlığı her geçen gün artarken, anneler için zaman yönetimi ve sorumluluk paylaşımı açısından büyük bir yük getirmektedir. Çalışan anneler, çocuklarıyla kaliteli ve yeterli zaman geçiremedikleri için vicdanen rahatsız hissedip kendilerini özellikle annelik konusunda yetersiz hissedebilmektedirler.
Performans Kaygısı ve Yalnızlaşma
İş dünyasında performans baskısı, ev hayatında iyi anne olma beklentisi ile buna eşlik eden iyi bir eş ve iyi bir birey olma kaygısı annelerde tükenmişliğe ve ciddi oranda performans kaygısına sebep olabilmektedir. Sosyal medya ve toplum tarafından beslenen mükemmel anne algısı, kadınları sürekli yetersizlik hissi ile karşı karşıya bırakırken, annenin anne olma tarzını kıyaslamasına da sebep olabilmektedir.
Büyük aile yapısının zayıflaması, anneleri daha yalnız ve desteksiz bırakabilmektedir. Günümüz anneleri daha bilinçli ve farkında olarak, geçmişte yaşadıkları olumsuzlukları çocuklarının yaşamaması adına, onları özellikle aile travmalarından korumak için tek başlarına büyütmek zorunda kalabilmektedirler.
Kendi Kimliğini Kaybetme Korkusu ve Mental Yorgunluk
-
Anneler için çocuk büyütmenin sorumlulukları, eş olmak, evin sorumlulukları, zaman yönetimi, iş ve sosyal hayat arasında dengeyi sağlamak zorlaştıkça kendi istek ve hedeflerini geri plana atmalarına sebep olmaktadır.
-
Kusursuz beden ve kusursuz anne görseli zamanla kişide özsaygı sorunlarına, depresyona ve kimlik bunalımlarına yol açabilmektedir.
Toplumsal Beklentiler ve Mükemmel Anne Algısı
-
Günümüz anneleri için bir başka önemli zor durum, geçmişin öğretisi ve tecrübe diye adlandırdıkları annelik ile günümüz dünyasının koşullarına bağlı oluşan ve gelişen annelik arasında sıkışıp kalmalarıdır.
-
Teknolojinin gelişmesi ile sosyal medya ve toplum tarafından yaratılan mükemmel anne algısı, annelerde performans kaygısına ve şu anki zamana odaklanamamalarına sebep olabilmektedir.
-
Geleneksel rollerin değişmesi, aile büyüklerinin, çevrenin ve dijital platformların birbirinden farklı beklentileri, anneleri sadece çocuklarının gözünde iyi bir anne olmaya değil, toplum ve sosyal platformlarda da mükemmel olmaya zorlamaktadır.
-
Sosyal medyada gösterilen kusursuz sofralar, düzenli ve temiz evler ile sürekli öğretici aktivitelerle büyütülen mutlu çocuk görüntüleri anneleri bir yarışa sürüklemektedir.
-
“Her işi aynı anda yapabilen, kusursuz anne” miti, annelik yolculuğunu keyiften çok, sonu olmayan bir performansa dönüştürüyor.
Annelerin Yükünü Hafifletme Yöntemleri
-
Babalara aktif rol ve ev işlerinde görev dağılımı: Çocuk sadece annenin değil, babanın da sorumluluğundadır. Babalar çocuk büyütmeye eşlerine yardım etmek olarak değil, sorumluluklarını yerine getirme olarak bakabilmelidirler.
-
Çocukla geçirilen zamanda babanın rolü: Sadece fiziksel bakım değil, duygusal bağ kurmak için de önemli olan bu konu, babanın çocukla ilişkisini güçlendirerek anneye güvenli bir alan açacaktır.
-
Sosyal destek sağlanması: Aile büyüklerinin ebeveynlere ve ebeveynliklerine saygı duyarak destek vermeleri.
-
Toplumsal algı değişimi: “Anneler yapar” kalıbını kırmak. Çocuk bakımı ve aile hayatında sorumluluklar babanın da görevi olarak görülmeli. Annenin birey olma yolculuğunda destek olmak, annenin toplumun beklentilerinden sıyrılarak kendi bireysel deneyimlerini yaşamasını sağlar.
-
Babalık izninin artırılması: Çocuk bakımında babayı daha görünür hale getirmek.
Sonuç
Geçmiş dönem ve günümüzde koşullar farklı olsa da, özünde değişmeyen durumlardan biri çocuk bakımında ve ev işlerinde anneye yüklenen sorumlulukların fazla olması ve annenin bu süreçte çocuk kadar görülmemesidir. Anne olmak, hem fiziksel hem de bedensel olarak birçok değişime maruz kalınan, birçok duyguyu içinde barındıran ve sabır isteyen bir süreçtir. Bu yolculukta annelerin, bulundukları zamana uyum sağlarken kendilerine de şefkatle yaklaşmaları, sürecin daha sağlıklı ilerlemesini sağlayacaktır.
