Cinsellik… Her yerde var. Reklamlarda, dizilerde, şarkılarda, sosyal medyada. Ama konu onu konuşmaya gelince, birden sessizlik oluyor.
Neden hâlâ cinsellik hakkında rahatça konuşamıyoruz?
Neden hâlâ imalarla, üstü kapalı ifadelerin içinde dolanıyoruz?
Cinsellik, insan yaşamının en temel ve doğal ihtiyaçlarından biri olmasına rağmen, hem bireyler arasında hem toplumda konuşulması hâlâ “ayıp” hatta bazen “tehlikeli” görülebiliyor.
Kültürel kodlar, ahlak anlayışları, utanç duygusu ve kuşaklar boyunca aktarılan mitler…
Birçok insan cinselliği keşfetmeden önce ondan utanmayı öğreniyor.
Oysa konuşamadığımız her şeyin yerini yanlış bilgiler, korkular ve tabular alıyor.
Doğru kelimeleri bilmeden yanlış anlamlar arasında büyüyoruz.
Okullarda kapsamlı cinsellik eğitimi verilmediği için, bedenimizle ilgili dili genellikle ima ya da argo üzerinden kullanıyoruz.
Ya bastırıyoruz ya da alaycı bir şekilde dışsallaştırıyoruz.
Ama her iki uçta da ortak bir şey var: gerçek temas eksik kalıyor.
Cinsellik Hakkında Konuşmanın Önemi
Cinsellik hakkında konuşmak neden önemli? Çünkü konuşmak, öğrenmektir.
Bilgilenmektir.
Ve bilgilenmek, hem kendini korumanın hem de keyifli, sağlıklı cinsel deneyimler yaşayabilmenin ilk adımıdır.
-
Kendi bedenini tanımak
-
Cinsel arzular ve haz
-
Onay ve kişisel sınırlar hakkında bilgi edinmek
-
İlişkilerinde güvende hissetmek ve açık iletişim kurabilmek
-
İhtiyaç duyulduğunda doğru sağlık hizmetlerine ulaşabilmek
Bunların hepsi cinsel sağlığın parçası.
Bu noktada kapsamlı cinsellik eğitimi bir lüks değil, bir hak aslında.
Kapsamlı Cinsellik Eğitimi Nedir?
Kapsamlı cinsellik eğitimi, bireylerin bedenleri, duyguları, ilişkileri ve cinsellikleri hakkında doğru, yaşa uygun ve kapsayıcı bilgiler edinmelerini amaçlayan bir eğitimdir. Sadece biyolojik bilgileri değil, aynı zamanda duygusal, sosyal ve etik boyutları da kapsayan, hak temelli ve güçlendirici bir bakış açısı kazandırmayı hedefler.
Kültürel, dini ve toplumsal değerlere saygılı olmakla birlikte, ayrımcılık ve yargılamadan uzak sunulması; herkesin istek, ihtiyaç ve kimlik çeşitliliklerini ifade edebileceği güvenli alanlar yaratması çok önemlidir.
Kapsamlı cinsellik eğitiminin olmadığı veya eksik kaldığı durumlarda, cinselliğe dair sessizlik yalnızca bilgi eksikliğine değil, aynı zamanda psikolojik ve ilişkisel sorunlara da zemin hazırlar.
Bu eksiklik günlük hayatı ve ruh sağlığını etkileyebilecek birçok duruma yol açabilir:
-
Cinsel işlev bozuklukları
-
İlişkisel çatışmalar
-
Cinsellikle ilgili genel kaygı, suçluluk ve korkular
-
Olumsuz beden algısı gibi
Tüm bunlar, aslında konuşulmayan ve bastırılanın bir yerden kendini ifade etme çabasının sonucudur.
Cinsellik eğitimi sadece bilgi değil, duygusal güvenlik sağlar ve bireyin kendi bedeniyle ve arzularıyla barışmasını mümkün kılar.
Psikolojik Açıdan Seks-Pozitif Tutum
Psikolojik açıdan seks-pozitif bir tutum, utanç ve bastırma yerine öz-şefkati, korku yerine merakı, yargı yerine kabullenmeyi güçlendirir.
Seks-pozitif yaklaşım, insanları cinsel davranışlara teşvik etmek ya da cinselliği “hep olumlu” bir şey olarak görmek anlamına gelmez.
Aksine tüm gerçekliğiyle, yani utancı, arzuyu, karmaşayı, merakıyla cinselliğe alan açmayı savunur.
Bu yaklaşım bireyin kendi bedenini, arzularını ve sınırlarını suçluluk duymadan keşfetmesine izin verir.
Cinsellik Eğitiminin Kapsaması Gereken Konular
Bu açıdan cinsellik eğitimi aynı zamanda şu zor ama gerekli konuları da içerebilir:
-
Toplumsal cinsiyete dayalı şiddet/ayrımcılık
-
Cinsiyet kimliği veya cinsel yönelime dayalı şiddet/ayrımcılık
-
Zararlı toplumsal cinsiyet rolleri
-
Bekaret algısı
-
Kişisel sınır ihlalleri
-
Cinsel şiddet
-
Çocuk istismarı
-
Cinsel yolla aktarılan enfeksiyonlar
-
Regl tabusu
Cinsellik hâlâ birçok terapi odasında bile fısıltıyla konuşulan ve utançla çevrili bir konu.
Ama her konuşma utancın biraz daha çözülmesi demek.
Konuşmanın İyileştirici Gücü
Cinsellik üzerine konuşmak yalnızca bilgi edinmek değil, aynı zamanda kendimizle dürüstçe temas edebilmek anlamına geliyor.
Ve bir terapötik ilişkide olduğu gibi, toplumda da açık konuşabilmek güvenle mümkün olur.
Dayanışma, kapsayıcılık ve merak, bu güvenin temel taşlarıdır.
Belki her şey bir anda değişmeyecek ancak konuşarak, dinleyerek, yargılamadan birbirimizin hikâyelerine yer açarak, cinselliği korku değil, insan olmanın doğal bir parçası olarak görmeye başlayabiliriz.
Günlük Hayatta Küçük Ama Etkili Adımlar
-
Güvenilir kaynaklara danışmak: Beden ve cinsellik hakkında merak ettiğimiz şeyler varsa araştırabilir ve güvenilir kaynaklardan bilgi edinebiliriz.
-
Çeşitliliklerin farkında olmak ve herkese saygıyla yaklaşmak: Bedenler, kimlikler, cinsel yönelimler, istekler ve davranışlar çok çeşitli olabilir. Çeşitlilikler yalnızca cinsellikte değil, hayatın her alanında mevcut. Herkesin dünyaya bakışı ve değerleri farklıdır ve herkesin deneyimi özeldir. Herkes bunun için saygıyı hak eder.
-
Onay ver, onay al: Bir cinsel davranışı denemek istediğimiz zaman, bunu partnerimizle paylaşmak, onay almak ve karşı tarafın ne hissettiğini, ne istediğini öğrenmek, keyifli ve güvenli bir paylaşım için çok önemlidir.
-
Güvenli alanlar oluşturmak: İlişkilerimizde insanların kendilerini yargılanmadan ifade edebileceği alanlar yaratmaya özen gösterebiliriz. Ancak unutmamalıyız, herkes bedeni ve cinselliği hakkında rahat veya meraklı olmayabilir ve bu da çeşitliliğin bir parçasıdır.
-
İletişim kurmak: Merak ettiklerimizi, anlamadıklarımızı, istediklerimizi ya da istemediklerimizi açık ve sağlıklı bir şekilde ifade etmekten çekinmemeliyiz. İletişim bizi güçsüz göstermez, tam tersine isteklerimizi netleştirmeyi sağlar.
-
Düşünce ve davranışlarını gözden geçirmek: Cinsellikle ilgili ön yargı, korku veya olumsuz kalıplarımız varsa bunları fark etmeye başlayabiliriz. Bunları olumlu değerlerle değiştirmek, cinselliği daha sağlıklı ve keyifli yaşamamız için bir fırsattır.
Bu küçük adımların her biri bizi hem kendimizle hem de başkalarıyla daha güvenli, sağlıklı ve tatmin edici bir ilişkiye taşır.
Konuşmaktan ve öğrenmekten çekinmeden cinselliği anlamak ve ifade etmek, en doğal hakkımız ve yaşamın önemli bir parçasıdır.
