Dönemin hızla değişen trendleri ve sosyal medya da insanların içeriklerini kısa süreli videolar halinde paylaşmalarının dikkat süremizi ne kadar etkilediği psikolojiyle ilgili olmasa bile insanların fark edebileceği bir düzeye gelmiştir. Özellikle de TikTok ve Reels izlenmesinin tercih edilmesi buna çok büyük bir katkı sağlamaktadır. Gençlerin çoğu artık günde en az 4-5 saate yakın bu platformlardaki kısa videoları izleyerek hayatlarına devam etmektedir.
İnsanlar bir şeyi ne kadar çok yaparlarsa ona o kadar uyum sağlarlar ve bunu hayatlarının her noktalarına işlerler. Bu yüzden de kısa süreli videolara her gün maruz kalıyor oluşumuz bizim dikkat süremizin kısalmasına sebep oluyor. Hatta çoğu arkadaşımda da tanıklık ettiğim bir durum olan film veya dizileri ileri sarma alışkanlığı bence dikkat süremizin kısaldığını gösteren kanıtlardan sadece biri.
Kısa süreli videoların paylaşılması üzerine geliştirilmiş platformlar özellikle de kişinin beğendiği, paylaştığı, kaydettiği veya normalde uzun süre izlediği kategoride videoları analiz ederek keşfet dediğimiz kısma daha çok o tarz içerik çıkartmasını sağlıyor. Bu da keşfetimizin asla sıkılmayacağımız ve bırakmak istemeyeceğimiz bir ortam haline gelmesi demek oluyor.
Hoşumuza gidecek içeriklerin varlığı bize zamanı unutturuyor. Çoğumuzun yatmadan önce ve uyandıktan sonra yaptığı ilk şey muhtemelen sosyal medyada içerik izlemektir. Bunun bize kattığı en büyük eksi de dijital dikkat süremizin azalmasıdır.
Peki Bu Bahsettiğimiz Dikkat Süresi Nedir ve Neden Önemlidir?
Dikkat Süresi Nedir?
Dikkat süresi, bir bireyin herhangi bir olaya dikkati hiç dağılmadan ne kadar süre odaklanabildiğidir. Bu süre, dinlediğimiz bir dersten tutun da arkadaşımızın anlattığı olaya karşı ne kadar dikkatli olduğumuza kadar hayatımızın her alanındadır.
İşe devamlılık ve odaklanma çoğu sektörde önemli temelleri oluşturuyor. Dikkat süresinin azalması demek, işe devamlılığın aksaması ve odağın yeterinde verilememesine sebep oluyor. Sadece işte de değil, sosyal hayatımızda arkadaşlarımızla veya ailemizle olan iletişimimize de yansıyor.
Kendisi için değerli bir konuyu dile getiren arkadaşımızı ne kadar önemsesek de kendimizi telefona veya çevreye bakarken bulabiliyoruz. Dikkat türlerinin belli başlı türleri var ve bu türler kişiden kişiye değişiklik gösterebiliyor. Bir de bu türlerin neler olduklarına bakalım.
Dikkat Türleri
-
Sürekli dikkat: Dikkatimizi hiç dağıtmadan o kişiye veya olaya odaklanabildiğimiz durumlara sürekli dikkat denir. Sürekli dikkat, bu dönemde sosyal medya bağımlılığı ve kısa videoların viral olup tercih edilmesi sebebiyle çoğu kişide maalesef rastlanması zordur.
-
Bölünmüş dikkat: Birey aynı anda birden fazla göreve odaklanabilir. Mesela arkadaşının anlattığı olayı dinlerken aynı anda annemize mesaj atabiliriz veya öğretmenimizi dinlerken aynı anda not tutabiliriz.
-
Odaklanmış dikkat: Sürekli dikkatten farklı olarak dikkati dağıtmaya yönelik etkenler olmasına rağmen dikkatin dağılmayış durumudur. Mesela vapurda kitap okurken arkadan gelen insanların konuşmalarına değil de kitaba odaklanabilmek odaklanmış dikkate sahip bir insanın yapabileceği bir şeydir. Bu tarz bir dikkate sahip olmayan bireylerin dikkatleri dışardan gelebilecek en ufak bir sesle veya hareketle dağılabilir.
Bunlar yaygın olan sadece birkaç dikkat türü.
Ne Yapılabilir?
Herkesin dikkat türünün farklı olduğu gibi dikkat süremizin azalmasını engellemek için uyguladığımız yöntemler de muhtemelen farklılık gösterecektir. O yüzden ben kendimde uyguladığım birkaç yöntemi aktarmak istiyorum.
Kendi dikkat sürem ve türüm için konuşmam gerekirse kendimi normalde dikkat eksikliği çeken ve odaklanmakta zorlanan biri olarak tanımlamam. Kitap okurken aynı zamanda şarkı dinleyebilir, arkadaşlarımı ve ailemi hiç odağımı kaybetmeden dinleyebilirim.
Fakat dijital dünya tabi ki beni de etkiledi. Odağımı vermekte zorlanabiliyorum veya uzun süre izlenen şeylere olan tahammülüm azalmış durumda.
-
İlk önce sosyal medya hesaplarıma günlük sınır koydum. En çok kullandığıma günlük 2 saat, diğerlerine ise 1 saatlik bir sınırlama ile başladım.
-
Sosyal medyaları az kullanmaya kendimi adapte ettikten sonra bu süreyi daha da indirmeyi planladım fakat henüz o duruma gelemedim.
-
Bir diğeri ise kendimi uzun süreli videolar izlemeye zorluyorum. Ne kadar içimden geçmek istediğim sahneler veya hızlandırma isteği olursa olabildiğince kendimi tutup videoyu olduğu gibi izlemeye çalışıyorum.
Kendime hep özellikle de psikolog olmak istediğim için bu dikkat süremin benim ve meslek hayatım için çok önemli olduğunu dile getiriyorum.
Sonuç
Son yılların vazgeçilmezi haline gelen kısa süreli videolar bireylerin dikkat sürelerinin azalmasında çok büyük rol oynamaktadır.
Bireyler günlük hayatlarının her saniyesinde bir işe odaklanmakta zorluk çekmektedir. Normalde de derslerine odaklanmakta zorlanan veya sizi dinlerken başka bir yere bakan tanıdıklarınız vardır fakat artık bu durum maalesef ki herkese yayılmış durumda.
Kısa süreli videoların viral hale gelmesiyle uzun süre bir şey izleme veya dinlemeye olan tahammülümüz azalmıştır. İleride muhtemelen daha büyük sorunlara sebep açacak olan dikkat süremizin kısalığı konusunda belki de ekran sürelerimizi azaltmalıyız.
Umuyorum ki teknolojinin hayatımıza kattığı kolaylıkları bizi kötü etkileyecek şekilde kullanmayı bırakırız.
