Bir ilişki içerisinde olmak, insan hayatının vazgeçilmez parçalarından biridir. Sevildiğimizi hissetmek ve partnerimizle güvene dayalı, samimi bir bağ kurabilmek hem duygusal ihtiyaçlarımızın karşılanmasına katkı sağlar hem de ruh sağlığımız üzerinde olumlu etkiler yaratır. Ancak şu da bir gerçektir ki, ilişkilerin ilk dönemlerinde çoğunlukla duygular direksiyonun başındadır; çünkü karşımızdaki kişiyi gerçekten tanımaktan çok, onu “hissetmeyi” tercih ederiz.
İlişkiler elbette güzel ve anlamlıdır; fakat bu, her ilişkinin sağlıklı olduğu anlamına gelmez. Çünkü bazı ilişkiler bizim için uygun değildir, bize iyi gelmezler; yani toksiktirler. Genellikle bu tür ilişkiler, erken dönemlerde kendini belli eden bazı uyarı işaretleri – yani “red flag”ler – barındırır. Bu uyarılar göz ardı edildiğinde, zamanla duygusal yıpranmalara, özgüven kaybına ve hatta psikolojik şiddete kadar varabilen ciddi sorunlara yol açabilir.
Diğer yandan romantik filmler, çoğu zaman büyük aşklar, tutkulu bakışlar ve ruh eşini bulma hikâyeleriyle izleyiciyi içine çeker. Ancak beyaz perdede romantik görünen pek çok ilişki dinamiği, gerçek hayatta alarm verebilecek vaziyettedir. Manipülasyon, kontrolcü davranışlar, sınır ihlalleri… Tüm bunlar kimi zaman “aşk” adı altında izleyiciye sunulur. Oysa psikolojik şiddet çoğu zaman kırmızı güllerle değil, kırmızı bayraklarla gelir. Bu yazıda, romantik filmlerde sıkça idealize edilen ama gerçekte ilişki sağlığını tehdit eden red flag davranışları mercek altına alacağız.
Red Flag Nedir?
Red flag’ler, sağlıksız veya manipülatif davranışları gösteren uyarı işaretleridir. Psikolojide red flag, bir kişinin davranışlarının ya da tutumlarının ileride zararlı olabileceğine işaret eden erken belirtiler olarak tanımlanır. Elbette her tartışma bir red flag anlamına gelmez; ancak bazı tekrar eden davranış biçimleri, ciddi bir sorunun habercisi olabilir. Bu işaretler ilk etapta fark edilmeyebilir. Aslında tam da bu özellikleri, onları bu kadar tehlikeli kılan şeydir. Zamanla ise bu davranışlar büyümeye ve daha problematik hale gelmeye eğilimlidir.
Peki, bu sinyaller nelerdir?
-
Gaslighting: “Sen kafanda kurmuşsun.”, “Abartıyorsun.”, “Böyle bir şey hiç söylemedim.” gibi cümlelerle sizi kendi algılarınızdan şüphe ettirmesi.
-
Suçluluk Yükleme: Sizin üzülmeniz ya da uzaklaşmanızda bile kendini mağdur gösterip sizi suçlu hissettirmesi.
-
Aşırı Hızlı İlerleme: Daha tanışalı birkaç hafta olmuşken ciddi ilişki/evlilik konuşmaları veya bağımlılık yaratan ilgi bombardımanı.
-
Kontrol Edici Davranışlar: Kıyafet seçimlerinize, sosyal çevrenize ya da sosyal medya kullanımınıza müdahale etme eğilimi.
-
İnce Alaylar ve Küçümsemeler: “Sen anlamazsın.” gibi cümlelerle özsaygınızı zedelemeye çalışması.
-
İzolasyon: Aileden, arkadaşlardan uzaklaştırarak sizi yalnızlaştırma çabası.
-
Sürekli Eleştiri: Yapıcı olmayan, kişiliğe yönelik sürekli eleştiriler.
-
Kıskançlığı Sevgi Gibi Gösterme: “Çünkü seni çok seviyorum.” bahanesiyle kısıtlama getirmesi.
Kurgusal Red Flag Karakterler
Joe Goldberg – You
-
Red flag davranışları: Aşırı takıntı, gizlice takip etme, dijital iz sürme, manipülasyon.
-
Neden red flag? Joe, partnerini korumak bahanesiyle tüm hayatını kontrol eder. Obsesif davranışlarını romantize ederek sunar ama aslında ciddi bir psikolojik şiddet örneğidir.
Christian Grey – Fifty Shades of Grey
-
Red flag davranışları: Güç dengesizliği, sınır ihlali, duygusal manipülasyon.
-
Neden red flag? Rıza kavramı yüzeyde görünse de Christian çoğu zaman Anastasia’nın sınırlarını hiçe sayar, “seni seviyorum ama ben böyleyim” diyerek manipülatif tavırlar sergiler.
Noah Calhoun – The Notebook
-
Red flag davranışları: Takıntılı davranışlar, sınır tanımama.
-
Neden red flag? Romantik olarak sunulan mektup yazma ve 365 gün boyunca ısrarlı iletişim çabası, reddedilmeyi kabullenememekle ilgilidir. Takıntı romantizm değildir.
Edward Cullen – Twilight
-
Red flag davranışları: Sürekli gözetleme (Bella’nın odasına izinsiz girmek), izolasyon yaratma.
-
Neden red flag? Edward’ın Bella’yı tehlikelerden koruma bahanesiyle yaptığı davranışlar, özünde denetimci ve tek taraflıdır. Onay alınmadan yapılan bu eylemler mahremiyeti yok sayar.
Tom Hansen – 500 Days of Summer
-
Red flag davranışları: Karşı tarafın sınırlarını görmezden gelme, idealize etme, hayal kırıklığına uğrayınca suçlama.
-
Neden red flag? Tom, Summer’ı olduğu gibi değil, görmek istediği şekilde sever. Bu da sağlıksız bir romantik beklenti yaratır. Karşı taraf açıkça ilişki istemediğini söylemesine rağmen bunu yok sayar.
Patrick Verona – 10 Things I Hate About You
-
Red flag davranışları: Para karşılığı biriyle çıkmak, duyguları gizlemek.
-
Neden red flag? Hikâyenin sonunda pişmanlık gösterse de Patrick’in başta manipülatif bir anlaşmayla ilişkiye başlaması güven zedeleyici bir davranıştır.
Joker – Suicide Squad / Joker
-
Red flag davranışları: Fiziksel ve psikolojik şiddet, toksik bağlılık, güç dengesizliği.
-
Neden red flag? Harley ve Joker arasındaki ilişki aşk gibi sunulsa da aslında ciddi bir istismar döngüsüdür. Joker’in manipülasyonu ve şiddeti, Harley’nin bağımlı kişiliğini besler.
Hardin Scott – After
-
Red flag davranışları: Duygusal manipülasyon, ani öfke patlamaları, sınır ihlalleri.
-
Neden red flag? Hardin’in öfke problemleri ve manipülatif davranışları “kötü çocuk romantizmi” gibi yansıtılsa da Tessa’ya psikolojik olarak zarar verir.
Nate Jacobs – Euphoria
-
Red flag davranışları: Kontrol, psikolojik baskı, tehdit ve gizli takip.
-
Neden red flag? Nate, partnerlerine karşı son derece kontrolcü ve manipülatiftir. Kıskançlık bahanesiyle şiddet potansiyeli gösterir, mahremiyet ihlalleri yapar.
Daniel Cleaver – Bridget Jones’s Diary
-
Red flag davranışları: Sadakatsizlik, aldatma, duygusal oyalama.
-
Neden red flag? Daniel, Bridget’i duygusal olarak oyalar, dürüst davranmaz ve onu yedekte tutar. Romantik bir “kötü çocuk” imajı altında ciddi güven sorunları yaratır.
Chuck Bass – Gossip Girl
-
Red flag davranışları: Cinsiyetçi yaklaşım, fiziksel sınır ihlalleri, manipülasyon.
-
Neden red flag? Chuck, dizinin başlarında taciz eğilimleri gösterir, manipülatif ve narsist tavırlar sergiler. Zamanla karakter gelişse de başlangıçtaki davranışları ciddi anlamda red flag göstergesidir.
Ross Geller – Friends
-
Red flag davranışları: Aşırı kıskançlık, sınır ihlali, “biz ayrılmıştık” savunmasıyla duygusal kaçış.
-
Neden red flag? Ross’un Rachel’a olan yaklaşımı zaman zaman sağlıksız bir kıskançlık, sahiplenme ve güven sorunları barındırır.
