Aşırı düşünme herkese tek tip uyan bir şey değildir. Siz hangi tip aşırı düşünürsünüz? Aşırı düşünmenin farklı tipleri olur. Her tipin kendine özgü güçlü yanları vardır ancak aynı zamanda genellikle cesurca mücadele ettikleri benzersiz zorlukları da vardır. Aşağıda kendinizde tanıyabileceğiniz beş tipi okuyabilirsiniz. En yakın eşleşmenizi ararken, belirtilen güçlü yönleri değersizleştirme hatasına düşmeyin, bunun yerine zayıf yönlere odaklanın. Özelliklerinize eleştiriden ziyade merakla yaklaşın.
1. Büyüten
Bu tip başarı ve ödüllerle motive olur. Mükemmel olmak ister ve sürekli olarak en iyi eylemleri yapmaya çalışır.
- Örnek: Aklınızda fikirler var ama üç ay, hatta üç yıl sonra fikirlerinizi nasıl hayata geçireceğinizi hala düşünüyorsunuz.
- Güçlü yönleri: Güçlü hırs ve azim, yaratıcı düşünme, sonuçları iyileştirmek için odaklanmış zihinsel çaba harcama isteği.
- Zayıf yönleri: Eyleme geçmeden önce yaklaşımını çok erken mükemmelleştirmeye çalışmak (İlk versiyonu denedikten sonra düzenlemek yerine, başlamadan önce iyileştirmeye çalışırsınız. Yanlış adımlardan kaçınmak için dikkatli düşünmek ters tepebilir; aşırı düşünme, hatalardan daha büyük bir başarı tehdidi haline gelir.)
- İhtiyaç duydukları araçlar: Büyüklenici, mükemmel planlar yapmaya çalışmanın sizi ne zaman geride tuttuğunu fark etmeyi öğrenmelisiniz. Örneğin, başlamadan önce en iyi araçları veya en etkili stratejileri seçme konusunda takıntılı olduğunuzda. Büyütenler ayrıca, bilişsel yükü azaltmak ve daha hızlı ilerlemek için tüm büyüklenici enerjilerini neye harcayacağını ve ne zaman ‘yeterince iyi’ seçenekleri seçeceğini daha iyi ayırt etmeyi öğrenmekten de faydalanır.
2. Son Derece Dikkati Dağılan, Aşırı Düşünen
Bu kişi bir işi yapmaya çalışırken aklına birçok dikkat dağıtıcı düşünce gelir.
- Örnek: Eğik duran ve yıkılmak üzere olan havuz çitinizi güçlendirmeniz gerekiyor, ancak daha bahçedeyken dikkat edilmesi gereken birçok şey fark ediyorsunuz.
- Güçlü yönleri: Bol miktarda fikir (Sızdıran dikkat filtreleri odaklanmayı engeller ancak yaratıcılığı artırabilir.)
- Zayıf yönleri: Odaklanmayı sürdürmek (Çok önemli şeyleri halledememek ezici bir şekilde stresli hale gelebilir ve stresin çığ gibi büyümesine neden olabilir. Örneğin, bir fatura yanlıştır, ancak bununla ilgilenmek yerine onu görmezden gelirsiniz ve bu da kredi notunuzu etkiler.)
- İhtiyaç duydukları araçlar: Kendinizi geliştirmeye çalışmaktansa, zor bulduğunuz şeylerin üstesinden gelmek için yardım almak daha gerçekçi olabilir. Asgari düzeydeki temel görevlerinizi tamamlamak için ihtiyaç duyduğunuz desteği alın; bunlar, görmezden gelindiğinde stres kartoplarına yol açan görevlerdir. Görevleri yalnızca kısa odaklanma patlamaları (5-10 dakika) gerektirecek şekilde yapılandırın. Tek seferde tamamlayabileceğiniz kilometre taşları yaratın, böylece her seferinde görevi tekrar ele aldığınızda kendinizi görevle yeniden tanıştırmak için zaman kaybetmezsiniz.
3. Uzun Uzun Düşünen
Bu kişi hatalarını ve eksikliklerini düşünür.
- Örnek: Kendilerine birçok ‘neden’ sorusu sorarlar; neden takılıp kaldıklarını, neden kusurlu olduklarını, neden amaçladıkları her şeyi başaramadıklarını.
- Güçlü yönleri: ‘Neden’ diye sormak aslında bir güçtür. Birçok insan uğraşmaz. Hayatlarını sorgulamadan yaşar. Düşünüp taşınanlar, başkalarının sahip olmadığı inisiyatif gerektiren daha büyük sorunları çözmeye yönlendirilebilen bilişsel çaba göstermeye isteklidir.
- Zayıf yönleri: Utanç.
- İhtiyaç duydukları araçlar: Büyüten gibi uzun uzun düşünen de gerçek ilerleme ve başarıyı arzular. İşleri halletmek için kullanılan bilişsel araçlar (1. ve 2. türler altında bahsedildi.) yardımcı olabilir. Sinir sistemini sakinleştiren araçlardan (örneğin yoga veya diğer zihin-beden müdahaleleri) ve haksız utancı yeniden çerçevelemek ve kişisel anlatılarını yeniden yazmak için bilişsel araçlardan da faydalanabilir.
4. Endişelenen
Bu kişi kendini geri çeker; en iyi sonucu kovaladığı için değil (büyüten gibi) ama kötü sonuçlardan kaçınmaya odaklandığı için.
- Örnek: Gerçekleştirmek istediğiniz hayalleriniz var, ancak zamanınızın çoğunu onları gerçekleştirmeye çalıştığınızda ters gidebilecek her şeyi düşünerek geçiriyorsunuz.
- Güçlü yönleri: Toplumun, neyin yanlış gidebileceğini düşünen insanlara ihtiyacı vardır.
- Zayıf yönleri: Olumlu sonuçlar elde etmek için olumsuz sonuçların bazı risklerini kabul etme isteksizliği.
- İhtiyaç duydukları araçlar: Endişelenenler, kaygıdan kaçınmaktan daha büyük ve daha önemli hissettiren bir amaç duygusuna sahip olmaktan faydalanabilir. Odaklarını eylemsizlik risklerine kaydıran ve riskleri daha dengeli bir şekilde görmelerini sağlayan bilişsel araçlar yardımcı olabilir. Kilometre taşları oluşturmak, her ne pahasına olursa olsun risklerden kaçınmak yerine ödülleri takip etmeye odaklanmayı teşvik eder.
5. Her Şeyin Korkunç Olduğuna İnanan
Kişi çoğu zaman umutsuz ve çaresiz hisseder.
- Örnek: Gezegenin, siyasetin ve toplumun geleceği hakkında çok fazla düşünebilir veya mutsuz olduğu şeylerden başkalarının neden sorumlu olduğunu düşünebilir.
- Zayıf yönleri: Depresyona yatkınlık (Tüm aşırı düşünme tipleri arasında, bu en çok depresyonla bağlantılı olanıdır.)
- İhtiyaç duydukları araçlar: İhtiyaç varsa depresyon tedavisi, kişinin kendisini özgürlük veya eylem alanından yoksun olarak algıladığında uyum sağlaması için bilişsel araçlar.
Karmaşık İnsanlar Basit Kutulara Sığmaz
Tipolojiler asıl olarak bir iletişim buluşsal yöntemidir. Kavramları daha açık hale getirmeye yardımcı olur. Gerçekte, aşırı düşünmenin çoğu kendilerini bu tiplerden birden fazlasında tanıyacaktır.
Aşırı düşünme acı verici olabilir, özellikle de mükemmelleşmek için motive olduğunuzda, ne olabileceği konusunda endişelendiğinizde, temel sorumluluklara odaklanmakta zorlandığınız için stres çığ gibi büyüdüğünde, eksiklikleriniz devasa göründüğünde veya dünyayı düşmanca hissettiğinizde. Bu acı noktalarını çözmek veya en azından hafifletmek için ihtiyaç duyduğunuz araçları keşfedin.
