Bugünkü yazımızın konusu, narsist partner ile ilişkide olmak nasıldır? İlk olarak narsizm nedir ile başlayalım.
Narsizm Nedir?
“Narsizm” kelimesi, Yunan mitolojisindeki suya yansıyan kendi görüntüsüne âşık olan Narkissos’tan gelir. Psikolojide narsizm, kişinin abartılı bir özdeğer algısına, yoğun ilgi ve hayranlık ihtiyacına sahip olması, başkalarının duygularına karşı ise çoğu zaman duyarsız kalmasıyla tanımlanır (APA, 2013).
Narsist Partnerin Tipik Özellikleri
1. Sürekli ilgi ve hayranlık beklemek
Bu özelliğe örnek olarak Zeynep ve Ahmet’i ele alalım. Zeynep, Ahmet’in özgüvenli duruşu ve başarısından çok etkilenir. Ahmet’in girişken ve aktif olması ve sürekli övgüler alması, Zeynep’i mutlu ediyordu. Zamanla, her görüşmelerinde Ahmet kendini övdükçe Zeynep, bir başarısından bahsederken “Asıl sen beni şurda görmeliydin” gibi cümleler kuruyordu.
Ahmet’in sürekli merkezde olma isteği ve hayranlık beklemesi, Zeynep’i yordu. Zeynep o anda anladı: İlişkide kendi varlığı çoğu zaman görünmezdi. Sevgilisinin gözünde asıl önemli olan şey, kendisine duyulan hayranlığın hiç azalmadan devam etmesiydi.
2. Eleştiriye karşı hassasiyet
Elif ve Ali üzerinden örneklendirelim. Elif, sakin bir şekilde şunu söyledi:
— “Bazen çok bencil davranıyorsun, sadece kendi isteklerini düşünüyorsun.”
Sevgilisi Ali anında öfkeye kapıldı:
— “Sen nasıl bana bencil dersin! Ben senin için her şeyi yapıyorum. Sen bana nankörsün, kıymet bilmiyorsun. Demek gözünde ben böyleyim!”
O andan itibaren Elif’in söylediği tek kelime üzerinde durdu; konunun özü davranışın kendisi değil, “karakterine yöneltilmiş eleştiri” idi. Günlerce küserek, suçlamalar yaparak Elif’i suçlu hissettirdi.
Başka bir örnek: Mehmet ve Elif yaklaşık bir yıldır birliktelerdi. Bir akşam birlikte yemek yerlerken Elif, sevgilisinin üzerine giydiği gömleğe bakıp gülümseyerek şöyle dedi:
— “Bu gömleğin rengi sana yakışıyor ama biraz daha dar olsaydı daha şık olurdu.”
Elif’in amacı sadece küçük bir öneri sunmaktı. Ancak Mehmet’in tepkisi beklenmedik oldu. Kaşlarını çattı, sesini yükseltti:
— “Sen benim tarzımı beğenmiyorsun yani? Zaten hep beni eleştiriyorsun! Hiçbir şeyim sana yetmiyor.”
O akşam Elif uzun süre sakinleştirmeye çalıştı. Oysa söylediği söz sadece ufak bir öneriydi. Ama Mehmet için bu, kişiliğine yapılmış bir saldırı gibiydi.
Elif, zamanla fark etti ki Mehmet en küçük eleştiride bile ya öfkeleniyor ya da içine kapanıyordu. Bunun sonucunda Elif, kendi düşüncelerini ifade etmekten çekinmeye başladı.
3. Partnerinin duygularını küçümsemek veya görmezden gelmek
Vaka örneğimiz: Aslı, sevgilisiyle tartışırken gözleri doldu ve duygularını şu şekilde ifade etti:
— “Ben kendimi çok yalnız hissediyorum, senin ilgine ihtiyacım var.”
Sevgilisi alaycı bir gülümsemeyle:
— “Hadi ama yine mi ağlıyorsun? Çok dramatiksin, hiçbir şey bu kadar büyütülecek kadar önemli değil.”
Bu da Aslı’nın anlaşılmadığını görmesini ve kendini ilişkisinde değersiz hissetmesine sebep oldu.
Bir başka örnek: Deniz iş yerinde terfi almıştı. Büyük bir mutlulukla sevgilisine anlattı:
— “Bugün terfi aldım! Çok emek vermiştim, sonunda başardım.”
Sevgilisi yüzünü bile kaldırmadan:
— “Tamam işte, olması gereken olmuş. Öyle heyecanlanacak bir şey değil.”
Narsist partner belki içten içe sizinle gurur duyuyordur; ama en iyi olma yarışında partner olarak sizi de bir rakip olarak görebilir. Başarınız onu öfkelendirebilir veya siz başarılıyken onun başarısızlığı onu öfkelendirebilir.
4. Kontrolcü davranmak
Elif bir paylaşım yapınca sevgilisi tepki gösterdi:
— “Bunu neden paylaştın? Bana danışmadan böyle şeyler paylaşma. İnsanlar yanlış anlayabilir, senin imajını ben belirlerim.”
Başka bir örnek: Sevgi, dışarı çıkmadan önce elbisesini giydi. Sevgilisi bakıp:
— “O elbiseyi giymeyeceksin. Çok dikkat çekiyor, benim yanımda öyle görünmeni istemiyorum. Başka bir şey seç.”
Başka bir örnek daha: Bir kadın danışanım, sevgilisinin sürekli “Ben olmasam sen hiçbir şey başaramazsın.” dediğini anlattı. Başta bu sözleri motivasyon gibi algılamış ama zamanla kendi özgüveninin zedelendiğini fark etmişti.
Narsist Partner ile İlişkide Tükenmişlik
Narsist partner ile ilişki başlarda mükemmel görünebilir. Sonra kendinizi yalnız, tükenmiş ve bağımlı bir ilişkide bulabilirsiniz. Sürekli onay beklemekten ve partnerinizin doğrularına göre yaşamaya çalışmaktan kim olduğunuzu unutmayın.
Kendinizde duygusal tükenme ve ilişkide tükenmişlik belirtileri görüyorsanız, kendinize “Ben nasıl bir ilişkideyim?” sorusunu sormanın tam zamanı.
Biliyorum, narsist partner sizi kendine bağladığı için ondan kopmak zor olacak ama sonunda kendinizi yeniden keşfedip daha mutlu olacağınızı umut ediyorum. Bu süreçte desteğe ihtiyacınız olursa sosyal mecralardan iletişime geçebilirsiniz.
Çok değerli olduğunuzu unutmayın. Sonraki yazıda görüşmek üzere, hoşça kalın.
