Ne kadar çok ben var. Sağımız solumuz “ben”den bir parça taşıyor hep.. Her yeri tanıdık olan bir yer gibi ancak kayboluyoruz kendi içimizde.. Hem tanıdık bir yerde olsak neye yarar, kendi içimizde kaybolmadıkça. Birileri de ekleniyor üstelik. İnsanlar da tanıdık oluyor bizim için. Sonra devam ediyor yolumuz tanıdıklar dediklerimizle artık bir bağ oluyor aramızda. Her birimiz için değişiyor o bağın anlamı. Pek çok da an yaşanıyor birlikte. Güzel vakitler de geçiriliyor e bazen çatışmanın da yeri geliyor tabii. O bağın ucundaki kişi bir şey yapıyor bazen ve bu bize olumsuz hissettiriyor. Hatta hayal kırıklığı oluyor. Bu durumda sürekli niye yaptı? diyoruz. Niye bana yaptı? O kişiden, kendimize doğru sürüklüyor bir anda bizi zihnimiz.
İlişkilerde Kendimizi Nereye Koyarız?
Bu bağlamda, insanlarla kurduğumuz ilişkilerde kendimizi nereye koyduğumuz da oldukça önemli hale geliyor. İlk sıraya kendimizi koymamanın bedelini kendimizle ilgili çelişkilerle yitiriyoruz yine çoğu zaman. Duyguları yavaş yavaş, ağır ağır tadıyoruz evet. Büyüyoruz insanları yavaş yavaş tanıyoruz evet, yavaş yavaş ilişkiler kuruyoruz, onları da önemseyerek devam ediyoruz yola. Sonra bi bakıyoruz geri kalmışız o yolda.. “Niye ben?” girmiş burada hemen devreye. Ben onlar için onca şey yaptım niye beni geride bıraktılar? O insan bana bunu niye yaptı? Ben ona ne kadar değer veriyordum o bana niye bunu söyledi? Çok sık duyduğum sorgulamalar bunlar. Değer verdiğimiz insanların bize karşı iletişiminde, kırıcı bir sözünde şaşırıp kalıyoruz. Yapılan davranış ya da söylenen söz değil ama derdimiz. “O insan bunu bana nasıl yapar/söyler?” Peki doğru soru mu bu sizce? O insan bir şey yaptı ve kalbim kırıldı evet ama burada kendimle ilgili ne hissediyorum? Merhaba kendim! Sen neleri seversin, nelere değer verirsin, senin ihtiyaçların neler?
Yakın İlişkilerde “Niye?” Sorusu Neden Dönüp Durur?
Değer verdiğimiz, yakın hissettiğimiz bir insanın bize karşı yaptığı olumsuz davranışları aslında “ben onun için değerli değil miyim?” alt mesajını taşır. Bu bizim özsaygımızı doğrudan etkileyebilir çünkü benlik değerimizi başkasının bize davranışları üzerinden şekillendirmeye çalışırız.
Ayrıca insan zihninin anlamlandırma çabasının devreye girdiğini burada da görebiliriz. Özellikle bağ kurduğumuz insanlarda yaşanan her olumsuzluğu “anlamak” isteriz, net bir cevap olsun ve biz bu cevabı bilelim isteriz. Bu cevap gelmeyince de özsaygı yine zedelenme yoluna gidebilir.
Yakın İlişkilerde Çıkmazdan Nasıl Çıkılır?
Ne kadar çok ben var demiştik. Herkesin ayrı bir hikayesi var. Bizim zihnimizden geçen sorular gibi o olayı yaşadığımız anda onun da zihninden geçen düşünceler var. Bu yüzden evet bazen hayatta beklemediğimiz bir şey görebiliyoruz birilerinden. Bu noktada kendimize hatırlatmamız gerekenlerden biri:
“O kişinin o davranışının tek sebebi ben değilim, başkasının yaptıklarının özü kendi hikayesinden gelir” düşünceleri olabilir. Bunları düşünebildiğimizde kendimize verdiğimiz değer ile yapılan bu davranışları birbirinden ayırmaya başlıyoruz.
Tam da burada kendimize dönme zamanı geliyor. İçten gelen değer, dışarıdan gelen tepkilerden daha sağlamdır. Değer algımızı dış odaklı şeyler üzerinden değil iç odaklı şeyler üzerinden oluşturmayı deneyebiliriz. Merhaba kendim, benim için önemli olan şeyler ne? Kendimle ilgili olumlu kanıtlarım neler?
Bir başkasının neden öyle davrandığını her zaman bilemeyiz; ama kendi iç dünyamızı anlamaya başlayabiliriz. “Niye bu oldu, niye bunu yaptı” demek yerine “Bu durumda ben ne yapabilirim?” kısmını düşünebiliriz. Kontrol edemediğimiz yerlerde oyalanmak yerine, kontrol edebileceğimiz yöne bakmak bize daha iyi gelecektir. Aklımıza takılan soruları artık kendimizi daha iyi hissedeceğimiz bir duruma çevirmiş oluruz. Bunun sonucunda yakın ilişkiyi değerlendirmeye geçebiliriz. İlişkiyi bitirmek mi, sürdürmek mi, hangisi benim için daha sağlıklı? Kısacası yakınlık kurduğumuz birileriyle aynı yolda yürümekten bahsetmiştik ya, yolun yol olduğunu belli edecek sınırlara da ihtiyacımız var. Evet o insanlar sizin için çok değerli ama sizin değerinizin sınırlarını aşmadığı sürece.
Sonuç
Sonuç olarak, başkalarının ne yaptığından çok, bizim kendimize ne söylediğimiz belirleyici oluyor. Birilerinin bize sarf ettiği bir kelime, canımızı sıkan bir davranışı, yani onun bu yolda bize nasıl yaklaştığı bizim değerimizi belirlemez. Bizim değerimiz özellikle iç kaynaklarımızla inşa ettiğimiz kısımda gizlidir. O yüzden diyorum ya bu anlamda kendi içimizde kaybolmamızda hiçbir sıkıntı yok çünkü o iç kaynakları keşfetmemizi sağlayacak. Bunu takılıp kaldığımız sorularla değil de daha gerçek sorularla götürmek önemli olan. O zaman şimdi siz de kendinizce şu cümlenin devamını tamamlayabilirsiniz:
“BEN DEĞERLİYİM ÇÜNKÜ…”
