Wellness Kültürünün Ergen Dünyasına Girişi
Son yıllarda “wellness” yani iyi olma hâli, sadece yetişkinlerin değil, ergenlerin psikolojisine de hızlıca girdi. Sosyal medyada her gün binlerce “self-care rutini”, “detoks önerisi” ya da “mutluluk reçetesi” ile karşılaşıyoruz. İlk bakışta masum ve faydalı görünen bu trend, aslında ergenleri hedefleyen büyüyen bir endüstrinin parçası (Global Wellness Summit, 2024). Bu popüler kültür yaklaşımı, gençlere ve yetişkinlere “her zaman” mutlu olmaları gerektiği gibi bir mesaj aşılıyor. Bu mesaj, gelişim döneminde kimlik arayışı içinde olan ergenlerde farklı bir baskı yaratıyor. Twenge’nin (2023) kuşaklar üzerine yaptığı araştırmalar, gençlerin giderek daha fazla “mutlu görünme” beklentisiyle karşı karşıya olduğunu ortaya koyuyor.
Teen Wellness Endüstrisinin Yükselişi
Wellness endüstrisi, ergen psikolojisini bir pazar olarak görmeye başladı. Gençlere yönelik meditasyon uygulamaları, sağlıklı beslenme ürünleri ve sosyal medyada yayılan “perfect morning routine” videoları bunun kanıtıdır (Global Wellness Summit, 2024). TikTok ve Instagram’da, sabah 5’te yoga yapan veya “self-care day” vlogları çeken gençler milyonlarca izleniyor. Bu içerikler gençler üzerinde bir standart oluşturuyor: disiplinli, enerjik, sağlıklı ve en önemlisi her zaman pozitif. Ancak bu standart, her ergenin gerçekliğiyle örtüşmüyor (Marques, Paxton, & Rodgers, 2020).
Ergen Psikolojisine Etkileri
Gelelim bu kültürün ergenlerin psikolojisini nasıl etkilediğine. Wellness pratikleri, düzenli uyku ve sağlıklı alışkanlıkları teşvik ettiğinde faydalı olabiliyor. Harvard’da yapılan bir çalışmada, her yeni “self-care” pratiğinin gençlerde tükenmişlik riskini %23 oranında düşürdüğü belirtiliyor (Harvard Magazine, 2025). Ergenler, gelişim dönemlerinde sağlıklı rutinler oluşturmak için bu pratiklerden esnek bir şekilde, yani yaşam stilini kendilerine standartize etmeden yararlanabilirler.
Ancak tablo sadece bu kadar parlak değil. Sosyal medya; ergenlerde depresyon, kaygı ve özgüven sorunlarını artırabiliyor (Keles, McCrae, & Grealish, 2020). Dijital içeriklerin yoğun kullanımı, beyindeki ödül sistemini etkileyerek duygusal dengesizliği tetikleyebiliyor (George, Jensen, Russell, & Odgers, 2023).
Üstelik wellness kültürü, beden imajı baskısını da körüklüyor. Son dönemde ergenler arasında yayılan “kusursuz cilt” trendi, skincare ürünlerini bir zorunluluk hâline getiriyor. Bu durum, kaygıyı azaltmak yerine artırabiliyor (Psychology Today, 2024). Sonuç olarak, wellness gençler için bir “iyileşme yolu” olmaktan çıkıp, bazen yeni bir stres kaynağına dönüşüyor.
Psikolojik Baskının Kaynağı
Ergenlik, kimlik arayışı ve duygusal çeşitliliğin en yoğun yaşandığı dönemdir. Kaygı, öfke, hüzün gibi duygular gelişimin doğal parçalarıdır. Ancak wellness endüstrisinin dayattığı “her zaman mutlu ol” kültürü, bu duyguları adeta “istenmeyen” hâle getiriyor. Bu da gençlerde, “hissettiklerim yanlış mı?” düşüncesini tetikliyor (Twenge, 2023).
Bu baskıyı ve olumsuz etkilerini azaltmak için ebeveynlerin ve uzmanların, ergenlere her daim iyi hissetme zorunlulukları olmadığını hatırlatmaları önemlidir. Wellness pratikleri, bir görev gibi değil, destek sağlayan yardımcı araçlar olarak görülmelidir. Gençlere, sosyal medyada gördükleri içeriklerin gerçek yaşamı birebir temsil etmediği açıklanmalı; duygularını bastırmak yerine kabul etmeleri desteklenmelidir. Çünkü mutlu olmanın yanı sıra üzgün ve öfkeli olmak da insan yaşamının doğal parçalarıdır.
Sonuç: Denge ve Farkındalık
Wellness endüstrisi, ergenlere sağlıklı alışkanlıklar kazandırma potansiyeline sahiptir. Ancak tek taraflı bir “mutluluk reçetesi” dayatıldığında, gençlerde psikolojik baskı yaratabilir. Unutulmaması gereken en önemli gerçek şudur: “Kötü hissetmek de insan olmanın doğal bir parçasıdır.” Wellness gerçekten gençlere iyi gelmeli; baskı değil, denge yaratmalıdır (Abhasa Rehabilitation Center, 2024).
Kaynakça
-
Abhasa Rehabilitation Center. (2024, April 15). Teen wellness trends: Navigating mental health in adolescence. Abhasa. https://www.abhasa.in/articles/teen-wellness-trends/
-
George, M. J., Jensen, M., Russell, M. A., & Odgers, C. L. (2023). Young adolescents’ digital technology use, perceived affect, and neural response to rewards. Journal of Research on Adolescence, 33(1), 15–30. https://doi.org/10.1111/jora.12799
-
Global Wellness Summit. (2024). Trends: Teen wellness. Global Wellness Summit. https://www.globalwellnesssummit.com/trendium/trend-teen-wellness/
-
Harvard Magazine. (2025, March). Grind culture and teenagers’ mental health. Harvard University. https://www.harvardmagazine.com/2025/03/harvard-grind-culture-teenagers-mental-health
-
Keles, B., McCrae, N., & Grealish, A. (2020). A systematic review: The influence of social media on depression, anxiety and psychological distress in adolescents. International Journal of Adolescence and Youth, 25(1), 79–93. https://doi.org/10.1080/02673843.2019.1590851
-
Marques, M. D., Paxton, S. J., & Rodgers, R. F. (2020). Social media effects on young women’s body image concerns: Theoretical perspectives and an agenda for future research. Sex Roles, 82, 19–28. https://doi.org/10.1007/s11199-019-01036-4
-
Psychology Today. (2024, September). The teen skincare craze and its impact on mental health. Psychology Today. https://www.psychologytoday.com/intl/blog/the-clarity/202409/the-teen-skincare-craze-and-its-impact-on-mental-health
-
Twenge, J. M. (2023). Generations: The real differences between Gen Z, Millennials, Gen X, Boomers, and Silents—and what they mean for America’s future. Atria Books.
