Öğrencilerde Sınav Kaygısı; Tapping Felsefesi

Sınavlar, öğrencilerin akademik başarılarını ölçmek için kullanılan önemli araçlardır. Ancak birçok öğrenci için sınavlar sadece bilgi ölçümünden ibaret değildir; aynı zamanda yoğun bir stres ve kaygı kaynağıdır. Sınav kaygısı, öğrencinin sınav esnasında performansını olumsuz etkileyen psikolojik bir durumdur. Bu kaygı düzeyi yükseldikçe, öğrencinin bilgilerini kullanma becerisi azalabilir ve başarı düşebilir.

Sınav kaygısı, öğrencinin sınav öncesinde veya sırasında yoğun bir endişe, korku, başarısızlık düşüncesi ve fiziksel belirtiler (terleme, kalp çarpıntısı, mide bulantısı gibi) yaşamasıdır. Bu durum, öğrencinin potansiyelini tam olarak ortaya koymasını engeller.

Tapping (EFT) Yöntemi Nedir?

Tapping, psikolog Roger Callahan tarafından 1979 yılında geliştirilen ya da diğer adıyla Duygusal Özgürleşme Tekniği (Emotional Freedom Technique – EFT), enerji psikolojisi temelli bir yöntemdir. Bu yaklaşımda, geleneksel Çin tıbbında kullanılan akupunktur noktaları parmak uçlarıyla hafif dokunuşlarla uyarılır. Yöntemin amacı, kişinin yaşadığı olumsuz duyguları ve stres düzeyini azaltarak zihinsel ve bedensel rahatlama sağlamaktır.

Uygulama sırasında kişi, yaşadığı kaygıyı kabul eden ve ifade eden cümleler söylerken aynı anda belirli enerji noktalarına hafifçe vurur. Tapping, parmak uçlarınızla bedeninizdeki özel noktalara minik vuruşlar yapmaya dayanır. Bu sayede bedensel gevşeme sağlanır ve zihinsel olarak rahatlama hissi oluşur.

Tapping Yöntemi Sınav Kaygısında Nasıl Kullanılır?

Tapping yöntemi, sınav öncesi ya da sınav anında yaşanan kaygının hafifletilmesinde etkili bir araçtır. Öğrenci, kaygı duygusunu fark ettikten sonra şu şekilde uygulama yapabilir:

A. Kaygıyı Belirleme

“Şu anda sınavdan çok korkuyorum”, “Başarısız olmaktan endişeleniyorum” gibi duygular netleştirilir.

B. Temel Cümle Kurma

“Her ne kadar bu kaygıyı hissediyorsam da, kendimi olduğum gibi kabul diyorum” şeklinde bir olumlama cümlesi oluşturulur.

C. Tapping Noktalarına Vurma

Alın, göz kenarı, çene altı gibi belirli enerji noktalarına parmak uçlarıyla hafifçe vurularak bu cümle tekrarlanır.

D. Derin Nefes Alma

Tapping sonunda derin nefes alarak rahatlama sağlanır.

Bu yöntem, öğrencilere sınav öncesi sakinleşme ve duygularını kontrol altına alma becerisi kazandırır. Doğu kültürleri; serbest enerji akışının denge ve sağlık için elzem olduğunu teorileştirmiştir. Yani bedenimizdeki yaşam enerjisi, sağlıklı ve dengeli aktığında kendimizi ruhen ve bedenen iyi hissederiz. Okullarda ve rehberlik birimlerinde bu gibi yöntemlerin öğrencilere tanıtılması, onların sınav dönemlerinde daha sağlıklı bir psikolojik durumda olmalarını sağlar.

Tapping Yönteminin Bilimsel Dayanağı ve Etkinliği

• EFT, bilişsel davranışçı terapi ve maruz kalma terapisi öğelerini birleştirir ve stresle baş etmeye yardımcı olur. Araştırmalar, özellikle sınav kaygısı dahil, anksiyete, depresyon, PTSD ve stresle ilişkili diğer durumlarda fayda sağladığını göstermektedir.

• Ayrıca, EFT’nin semptomlarla hızlıca başa çıktığı ve 4 ila 10 seans içinde etkisini gösterdiği belirtilmiştir.

EFT’nin Kullanım Noktaları (9 Ana Bölge)

Tapping sürecinde genellikle dokuz temel enerji noktası kullanılmaktadır. Her biri bedensel, duygusal ve zihinsel durumlarla ilişkilendirilir:

1. Karate Chop (Elin Yanı – KC): Küçük bağırsak meridyeni. “Kendimi kabul ediyorum” gibi olumlamalarla birlikte uygulanır.

2. Alın (Top of the Head – TH): Genel enerji dengeleme ve stres hafifletme.

3. Kaş Başlangıcı (Eyebrow – EB): Mesane meridyeni, travma ve duygusal acıyı serbest bırakmaya yardımcı.

4. Göz Kenarı (Side of the Eye – SE): Safra kesesi meridyeni, öfke ve hoşgörüsüzlük duygularını azaltabilir.

5. Göz Altı (Under the Eye – UE): Mide meridyeni, korku ve kaygıyı yatıştırır.

6. Burun Altı (Under the Nose – UN): Yönetici enerji kanalı, utanç ve güçsüzlük hissini hafifletir.

7. Çene (Chin – CH): Merkezi kanal, kafa karışıklığı ve belirsizliği azaltır.

8. Köprücük Kemiği (Collarbone – CB): Böbrek meridyeni, stres ve kararsızlıkla baş etmeye destek.

9. Kol Altı (Under the Arm – UA): Dalak meridyeni, üzüntü, endişe ve suçluluk duygularını hafifletir.

Tapping, öğrencilerde sınav kaygısını azaltmak için pratik, etkili ve yan etkisiz bir araçtır. Eğitimciler ve rehberlik uzmanları, bu tekniği öğrencilerine öğreterek onların sınav dönemlerinde daha dengeli ve özgüvenli olmalarını destekleyebilir.

Kaynakça

• Church, D., & Brooks, A. J. (2010). The effect of a brief EFT (Emotional Freedom Techniques) self-intervention on anxiety, depression, pain and cravings in healthcare workers. Integrative Medicine: A Clinician’s Journal, 9(5), 40-44.

• Boath, E., Stewart, A., & Carryer, A. (2012). Emotional Freedom Techniques (EFT) reduces anxiety in college students: A randomized controlled trial. Explore: The Journal of Science and Healing, 8(5), 354-359. https://doi.org/10.1016/j.explore.2012.06.001

• Sezgin, N., & Özcan, B. (2009). The effect of Emotional Freedom Techniques (EFT) on psychological symptoms in adolescents. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10(3), 255-262.

• Wolpe, J. (1958). Psychotherapy by reciprocal inhibition. Stanford University Press.

• Sarı, S., & Baştuğ, G. (2021). Üniversite öğrencilerinde sınav kaygısı ve etkileyen faktörler. Turkish Journal of Educational Studies, 8(1), 45-60.

• Church, D., Stapleton, P., & Yang, A. (2018). Is tapping on acupuncture points an active ingredient in Emotional Freedom Techniques (EFT)? A systematic review and meta-analysis. Journal of Nervous and Mental Disease, 206(10), 783-793. https://doi.org/10.1097/NMD.0000000000000880

• Eren, F. (2019). Sınav kaygısı ve baş etme yöntemleri: Kuramsal bir bakış. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 9(54), 100-115.

• Vural, P. I., & Aslan, E. (2018). Duygusal Özgürleşme Tekniği (EFT) Kapsamı ve Uygulama Alanları. Yükseköğretim Bilim ve Psikoloji Dergisi, 2(3), 11–25. https://doi.org/10.31461/ybpd.383026

• Çoban, A. (2019). Sınav Kaygısı Olanlar İçin “Tapping Yöntemi”. Adnan Çoban Psikiyatri. adnancoban.com.tr

• Alkayış, A. (2018). Psikolojik Açıdan Sınav Kaygısı ve Baş Etme Yolları. Azerbaycan Mektebi / Azerbaijan Journal of Educational Studies, (2), 89–106. ahmetalkayis.com

• Koçyiğit, E. G. (yıl belirtilmemiş). Kaygı ve Sınav Kaygısı: Tanım, Etkileyen Faktörler ve Baş Etme Yöntemleri. ASEAD Dergisi.

• Akkaya, M., & Demirtaş Zorbaz, S. (2023). Sınav Kaygısına Sahip Bir Ergenle Çalışma: Kısa Süreli Bilişsel Davranışçı Müdahale. Humanistic Perspective, 5(3), 1148–1165.

• (URL-1) https://sacramentocounseling.org/tapping/

• (URL-2) https://www.ptsduk.org/emotional-freedom-techniques-or-tapping-for-ptsd/