Kişiliğinizin bir rengi olduğunu biliyor muydunuz?
Sizi yansıtan renk kişilik testi, davranışlarınızın ve kararlarınızın arkasındaki gizli güç olabilir.
Renkler yalnızca görsel algımızı şekillendiren bir unsur değil, aynı zamanda psikolojik dünyamıza doğrudan etki eden güçlü sembollerdir. Kırmızının hızla atan kalplerle, mavinin huzurlu gökyüzüyle ya da sarının canlılıkla özdeşleşmesi tesadüf değildir. Psikoloji alanında yapılan çalışmalar; renklerin insan davranışlarını, duygularını ve karar alma süreçlerini etkilediğini ortaya koymaktadır. Bu nedenle renkler; sadece estetik değil, aynı zamanda psikolojik bir dil olarak da değerlendirilmektedir.
İşte tam da bu noktada; renklerin yalnızca çevremizi değil, kişiliğimizi de yansıtabileceği fikri ortaya çıkıyor. Bu yazıda sizlere, insanların temsil ettikleri renkleri ve bu renklerle ilişkilendirilen özellikleri anlatmak istiyorum.
Kişiliğin Tanımı
Kişilik kavramının kökenine baktığımızda, Latince “persona” yani maske kelimesinden türediğini görüyoruz. Kişilik; doğuştan getirdiğimiz özellikler (mizaç) ile çevre, etkileşim ve öğrenme sonucunda kazandıklarımızın birleşimiyle şekillenir.
Psikoloji literatüründe de kişilik, farklı çevrelerde taktığımız maskeler olarak tanımlanmıştır. Aslında birine “kendini biraz tanıtır mısın?” diye sorduğumuzda, ondan günlük yaşamına dair gözlemlerini ve kendi algısını paylaşmasını isteriz. Yani verdiği cevaplar, kişiliğinin bize açılan küçük bir penceresidir.
Peki, bu maskelerle şekillenen kişiliğimizin renklerle nasıl bir bağı olabilir?
Bir Sınıf, Dört Farklı Renk
Hemen bir testle başlayalım! Bir sınıf düşünün… Ders esnasında öğretmen bir grup çalışması başlatıyor:
-
Öğrenci A: Hemen sözü alıyor: “Arkadaşlar, böyle yaparsak daha hızlı sonuca ulaşırız.” Kararlı, yönlendirici ve net tavırlarıyla grubu yöneten hep o oluyor.
-
Öğrenci B: Sürekli espriler yaparak herkesi güldürüyor. Konu dağılmaya başlasa da enerjisiyle ortamı canlı tutuyor.
-
Öğrenci C: Defterini açıyor, her şeyi düzenli bir şekilde not ediyor. Detaylara takılıyor, “bu kısmı eksik kaldı” diye sürekli hatırlatıyor.
-
Öğrenci D: Tartışmalar yükseldiğinde sakin bir sesle araya giriyor: “Hepinizin haklı olduğu noktalar var.” Ortamı yumuşatıyor, denge sağlıyor.
Şimdi düşünün, bu dört öğrenci aynı sınıfta ama her biri farklı bir rengi temsil ediyor. Sizce hangi davranış hangi renge aittir? Cevaplar için okumaya devam edin.
Kişilik Renkleri
Literatürde kişiliği iki, dört ve beş grupla inceleyen birçok kuram vardır. Bu kadar farklı sınıflandırmanın sebebi, kişiliğin bireysel ve çevresel faktörlere göre değişkenlik göstermesidir. Ben bu yazımda, renklerle ilişkilendirilen ve oldukça yaygın kullanılan dörtlü kişilik modelini anlatacağım. 2022 yılında yapılan bir çalışmada kişiliğin 4 tipi olduğu ve bunların; kırmızı kişilik, sarı kişilik, yeşil kişilik ve mavi kişilik olarak tanımlandığı görülmektedir.
Kırmızı Kişilik Rengi: Lider ve Sonuç Odaklı
Renkler arasında en dominant olandır. Bu kişilerin çocukluklarına baktığımızda genellikle sınıf başkanlığı, okul temsilciliği gibi liderlik gerektiren görevlerde olduklarını görürüz. Çünkü bu kişilik tipleri yönetmeyi çok sever. Asla boş durmazlar, eleştiriye gelemezler ama eleştirmeyi de had safhada yaparlar. Çok kararlıdırlar. Akıllarına koydukları fikri mutlaka yaparlar ve genellikle çok iyi yaparlar. Kendilerini daima haklı görürler ve risk almak için doğmuşlardır.
Kırmızı renklerin öfkeleri kontrolden çıkabilir. Aşırı sivri dilli bir kişilik özelliğine sahip olduklarından tartışma anında karşısındakine her şeyi söyleyebilirler. Aynı zamanda çabuk sinirlenip, çabuk sakinleşen tiplerdir.
Sınıftaki Öğrenci: Grubu yöneten Öğrenci A, tipik bir kırmızı kişiliktir.
Sarı Kişilik Rengi: Eğlencenin ve Enerjinin Kaynağı
Günlük hayatınızda “boşver, hallederiz” tarzında, keyfine düşkün, hiçbir şeyi kafasına takmayan biri varsa kesinlikle sarı tiptir. Hayattan keyif alan, neşeli, hareketli, esprili ve ortamın enerjisini yükselten biridir. İlgi odağı olmayı severler. Yüksek sesle konuşmayı seven, akıllarına geleni çekinmeden söylerler (Tiryaki ve Aykaç, 2013, s. 610).
Kolay unutup kolay vazgeçebilirler; gezmeyi tozmayı sever, kapalı alanlarda duramazlar.
Sınıftaki Öğrenci: Ortamı esprileriyle canlandıran Öğrenci B, saf bir sarı kişiliktir.
Yeşil Kişilik Rengi: Uzlaştırıcı ve Huzurun Temsilcisi
En barışçıl renktir. Hemen araya girip sorunları düzeltmeye çalışır. “Aman huzurumuz bozulmasın, tadımız kaçmasın” tipleridir. Onlar için en önemli şey “huzur”dur. Zor günlerin, dar günlerin dostudur. Fakat en büyük eksiklikleri “Hayır” demeyi bilmemeleridir. Empati yetenekleri çok yüksek olan iyi dinleyicidirler ve sosyal çevreleri güçlüdür. Bu yüzden hayatınızda mutlaka bir yeşil kişiliğe yer vermenizi öneririm.
Sınıftaki Öğrenci: Tartışmaya sakinleştirici bir yorumla araya giren Öğrenci D, yeşil kişiliğin ta kendisidir.
Mavi Kişilik Rengi: Düzenin ve Detayın Savunucusu
Mavi kişilik rengine sahip insanlar; düzen, tertip ve her şeyin yerli yerinde olmasını isteyen, detaycı, her şeyi ölçüp tartan, sürprizlerden hoşlanmayan kişilik tipleridir. Maalesef detaylara takılıp kaldıkları için “yaşamayı unutabilirler”. Uyku problemlerinin en çok yaşandığı –düşünmekten– ve strese yatkın gruptur (Sandıkçı Fidan ve Çalışkan, 2023, s.7). Mükemmeliyetçilik kavramının canlı tanımıdırlar. Plan, düzen ve organize işlerinde mükemmeldirler. Plansız ve hedefsiz yaşayamazlar.
Mavi kişilik rengine sahip birini kolay kolay ikna edemezsiniz. Sadece mantığa dayalı, kanıtlanmış argümanlarla istediklerinizi yaptırabilirsiniz. Karamsar ve kötümser düşünme eğilimleri vardır. Mavi renkliler öfkelendiklerinde bağırıp çağırıyorsa şanslısınızdır. Ama sessiz kalıyorlarsa, kin tutma özellikleri olduğundan, yaşanan durumu bir gün mutlaka karşınıza getireceklerdir. Tek başına da vakit geçirmekten hoşlanırlar.
Sınıftaki Öğrenci: Her şeyi not alan ve detayları kontrol eden Öğrenci C, mavi kişiliğe sahiptir.
Renkler ve Kişilik Dengesi
Yukarıdaki sınıf örneğini ve açıklamaları göz önüne aldığımızda, her bir davranışın belirli bir kişilik rengine işaret ettiğini net bir şekilde görebiliriz. Ancak asıl önemli olan, bu bilgiyi nasıl yorumladığımızdır. Buradaki en büyük yanılgı, kendimizi veya bir başkasını sadece bir kutuya (veya renge) hapsetmek olur.
Unutmayın, bu modeller bizi anlamak için birer araçtır; biz ise bu araçlardan çok daha karmaşık ve zenginiz. Hepimiz, içimizde bu dört rengin farklı tonlarını barındıran birer kişilik paletiyiz.
-
İş hayatında Kırmızı bir lider gibi davranırken, evde Yeşil bir barış elçisi olabilirsiniz.
-
Arkadaş ortamında Sarı’nın neşesini yayarken, kişisel bir projede Mavi’nin detaycılığına güvenebilirsiniz.
-
Bazen Kırmızı çok baskın olabilir; Yeşil sesi, dengeyi sağlamak için daha zor duyulur.
-
İçinizdeki Mavi ve Sarı sürekli çatışabilir: biri plansız spontanlığı isterken, diğeri mükemmel düzeni korur.
Önemli olan, bu renklerin hepsinin farkında olmak ve hangi durumda hangi tonun öne çıkması gerektiğini bilmektir. Kendini tanıma yolculuğu da tam olarak budur: İçimizdeki renkleri keşfetmek, hangisinin ne zaman parladığını gözlemlemek ve dengeli bir palet yaratabilmek için çalışmaktır.
Sonuç ve Öneriler
Bu yazıdaki asıl amaç, etrafımızdaki insanların davranışlarını daha iyi anlamanın yanı sıra, içimizdeki farklı “ben”leri fark etmek ve kabul etmektir. Hiçbir renk diğerinden üstün değildir. Hepsinin hayatımızda ayrı bir değeri ve işlevi vardır.
Kendi renk profilinizi daha detaylı öğrenmek isterseniz, bu konu üzerine yapılmış birçok bilimsel çalışma ve online kişilik testi bulunuyor. “Kişilik Tipi”, “Kişilik Rengi” veya “4 Renk Kişilik Testi” gibi anahtar kelimelerle araştırma yaparak kendinize dair daha kapsamlı bir analize ulaşabilirsiniz.
Peki siz, bu içsel renk paletinizde hangi tonların daha baskın, hangilerinin daha soluk olduğunu düşünüyorsunuz?
Kaynakça
Akgemci, T. Ve Öz, M. (2020). Kişilik Renklerinin Performans İle İlişkisi: Kamu Kurumları Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. (44). 85-99. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1725221
Sandıkçı Çalışkan, M., ve Fidan, Y. (2023). Kişilik Renklerinin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyetiyle İlişkisi. Uluslararası Hukuk ve Sosyal Bilim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 1-36. https://doi.org/10.51524/uhusbad.1238907
Saygın, O. (2022). Renklerle İnsanları Tanıma Kılavuzu. İstanbul: Karma Kitaplar Basım Yayın A.Ş.
Tiryaki, F., ve Aykaç, M. (2013). Farklı Kişilik Tiplerinin İncelenmesinde Kullanılan Yaratıcı Drama Yönteminin Kullanımına İlişkin Katılımcı Görüşleri. Tarih Okulu Dergisi, 6(16). 605-626. https://doi.org/10.14225/Joh348
