Bu makalede narsisistik kişilik bozukluğuna sahip olan bireylerle romantik ilişkiler nasıl ilerler, birlikte keşfedeceğiz. Birçoğumuz bu anlatacaklarımı daha önce yaşadı ya da belki de hâlâ yaşıyor çünkü konu romantik ilişki olduğunda yaşanılanları fark etmek zor. Anlatacaklarım belki biraz karmaşık gelebilir ama bu konuyu hem bilimsel verilerle hem de günlük hayattan örneklerle size anlatmaya çalışacağım.
Narsisistik Kişilik Bozukluğu Nedir?
DSM-V’e göre narsisistik kişilik bozukluğuna sahip bireyler, kendilerinin çok önemli olduklarını düşünürler. Örneğin, başarı ve yeteneklerini abartma eyleminde bulunurlar. Özel ve eşi benzeri olmadığını ve bu sebepten özel insanlarla birlikte olması gerektiğine inanırlar. Her zaman beğenilmek ve övülmek isterler, ayrıca her şeyi hak ettiklerini düşünürler. Empati eksikliğinden yoksundurlar ve diğer insanları çıkarları için kullanırlar. Genellikle kibirli, saygısız, kendini beğenmiş veya küstah olarak bilinirler. Belki bazı özelliklerin kendinizde ya da çevrenizdeki insanlarda da olduğunu fark etmişsinizdir. Unutmayın ki herkesin biraz narsisistik yönü vardır; önemli olan bunların kişinin hayatını ne kadar etkilediğidir.
Peki, Narsisistik Kişilik Bozukluğuna Sahip Kişilerle Romantik İlişki Nasıl Olur?
Narsisistik bireyle ilişkide adeta büyülenmiş gibi olursunuz. Kendinizi özel ve değerli hissedersiniz. Bu, idealize etme aşamasıdır ve genellikle etkileyici ve heyecan vericidir. Fakat bu büyü kısa bir süre sonra bozulabilir. Çünkü narsisistik kişi zamanla partnerini değersizleştirmeye, küçümsemeye, eleştirmeye ya da ilgisiz davranmaya başlayabilir. Narsisistik kişilerle romantik ilişkiler genellikle iniş çıkışlarla doludur. Bu iniş çıkışlar ne yazık ki yıpratıcı bir hal alır. Çünkü ilk başta hissedilen sevgi ve hayranlık, giderek yerini güvensizliğe bırakır.
Narsisistik Kişilerde Empati Eksikliği ve İletişim Problemleri
Narsisistik kişilik bozukluğuna sahip bireylerin ilişkilerde probleme sebep olacak özelliklerinden biri, empati eksikliğidir. Empati, bir başkasının duygularını anlayabilme, onların bakış açısından olaylara yaklaşabilme ve başkalarının hislerini içselleştirebilme yeteneğidir. Narsisistik bireyler, partnerinin duygularını anlamakta zorlanırlar veya önemsemezler. Bu da romantik ilişkide ciddi iletişim sorunlarına yol açar. Örneğin, zor bir gün geçirdiğinizde narsisistik kişiliğe sahip partneriniz bunu fark etmeyebilir ya da umursamayabilir. Böyle bir durumda kendinizi yalnız ve anlaşılmamış hissedebilirsiniz. Bu tarz olaylar yaşanmaya devam ettikçe de ilişkide duygusal mesafe oluşabilir.
Narsisistik Kişilerin Manipülasyon ve Kontrol Eğilimleri
Narsisistik bireyler, ilişkide kontrolü ellerinde tutmak isteyebilirler. Bunu sağlamak için ise manipülasyona başvurabilirler ve narsisistik kişiliğe sahip partneriniz size gaslighting uygulamaya başlayabilir. Gaslighting, bir kişinin başkasının gerçeklik algısını, anılarını ve duygularını sorgulamasına sebep olan bir psikolojik manipülasyon türüdür. Bir süre sonra romantik ilişki hakkında ve kendi gerçeklik algınız konusunda sorgulamaya ve şüphe duymaya başlarsınız. Örneğin, narsisistik partnerinize geçmişte birlikte yaşadığınız bir olayı anlatırken, size “Sen yanlış hatırlıyorsun” ya da “O dediğin hiç olmadı” gibi cümleler kurarak sizi şüpheye düşürebilir. Bu durum zamanla özgüveninizi yitirip kendinizi değersiz hissetmenize neden olur.
Narsisistik Partnerle Romantik İlişkide Yaşanan Zorluklar
Böyle bir romantik ilişki, sizin için uzun vadede oldukça yıpratıcı olabilir. Sürekli olumsuz eleştiriye maruz kalmak, değersizleştirilmek ve duygusal dalgalanmalar yaşamak, sizin özgüveninizi ve psikolojik sağlığınızı etkiler. Ayrıca, narsisistik partnerinizin sürekli kendini onaylatma ihtiyacı, sizin sınırlarınızı zorlayabilir. Böyle bir ilişkide sürekli “verme-alma” dengesizliği vardır. Narsisistik kişiliğe sahip partner alıcı konumundadır, siz ise çoğu zaman verdiğiniz şeyin karşılığını alamazsınız.
Peki, Narsisistik Partnerle Romantik İlişkinin Pozitif Yanları Var mı?
Tabii ki var. Narsisizm tamamen kötü bir şey değildir. Her zaman patolojik de değildir. Bazı narsisistik özellikler partnere çekicilik katmaktadır. Örneğin, yüksek özgüvenli, karizmatik ve liderlik yeteneğine sahip olmaları size çekici gelebilir. Ayrıca, terapi sayesinde narsisistik bireylere farkındalık kazandırılıp daha empatik ve anlayışlı olmaları sağlanabilir. Bu da romantik ilişkilerinizi daha sağlıklı hale getirebilir.
Narsisistik İlişkide Kendinizi Koruma Yolları
Eğer böyle bir romantik ilişki yaşıyorsanız, sınırlarınızı belirlemek ve kendinize öncelik vermek çok önemlidir. Duygusal ihtiyaçlarınızı görmezden gelmeyin ve gerektiğinde profesyonel destek almayı düşünün. Unutmayın, sağlıklı bir romantik ilişki karşılıklı saygı, sevgi ve anlayış üzerine kuruludur. Eğer sürekli kendinizi değersiz hissettiriliyorsanız, bu sizin sorununuz değil, partnerinizin davranışlarının sonucudur.
Sonuç
Narsisistik kişilik bozukluğuna sahip bireylerle romantik ilişki karmaşık ve bazen zorlayıcı olabilmektedir. Ama partneriniz ve ilişkiniz hakkında bilgi sahibi olmak, kendi sınırlarınızı korumak ve gerektiğinde destek almak, bu süreci daha yönetilebilir kılar.
Kaynakça
- American Psychiatric Association (DSM-V). (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th ed.).
- Campbell, W. K., & Campbell, S. M. (2009). On the self-regulatory dynamics created by the peculiar benefits and costs of narcissism: A contextual reinforcement model and examination of leadership. Psychological Inquiry, 20(2-3), 97-99.
- Campbell, W. K., & Foster, C. A. (2007). The narcissistic self: Background, an extended agency model, and ongoing controversies. In C. Sedikides & S. J. Spencer (Eds.), The Self (pp. 115-138). Psychology Press.
- Morf, C. C., & Rhodewalt, F. (2001). Unraveling the paradoxes of narcissism: A dynamic self-regulatory processing model. Psychological Inquiry, 12(4), 177-196.
- Miller, J. D., & Campbell, W. K. (2008). Comparing clinical and social-personality conceptualizations of narcissism. Journal of Personality, 76(3), 449-476.
- Watson, P. J., et al. (1984). Narcissism and empathy: Relations to interpersonal functioning. Journal of Personality and Social Psychology, 46(2), 364-371.
