Cinsiyet, büyüme yolculuğunun, birey olma çabasının yalnızca bir parçasıdır. Aynı zamanda kişiliğin, sevginin, kabul görmenin, olgun bir yetişkinliğe erişmesini de destekleyen bir unsurdur. Bireyin büyüme yolculuğunda, kasların cömertçe ve güvenle hareket edebilmesi fiziksel gelişimin; yaratıcılık ve uçsuz bucaksız düşünebilme yetisi zihinsel gelişimin; dilediğince ve olduğu şekliyle hisleri deneyimleme cesareti ise duygusal gelişimin en değerli uğrak noktalarıdır. Birey, bu gelişim noktalarına en olağan haliyle ilk önce evinde, ailesinin yanında varır. Yaşar, deneyimler, merak eder, sorgular, öğrendiklerini yeniden deneyimlemek ister. İşte tam bu noktada ona, daha önce bu deneyimleri yaşamış olan aile üyelerinin doğru adımlarla eşlik etmesi, çocuğun cinsel gelişimi adına kritik bir öneme sahiptir. Ailelerin şeffaf ve çekimser olmadan çocuklarıyla bedenlerine ve gelişimlerine dair bu doğal süreci paylaşması, çocuğun hem bedensel, hem cinsel, hem de kişisel gelişiminde özgüveni destekler nitelikte katkı sağlayacaktır.
Şimdi gelin, anne-babaların bu dönemde sıklıkla karşılaşabileceği sorular nelermiş, bunlara bir göz atalım.
-
Benim Bir Bedenim Var!
Çocuklar, yaklaşık 2,5-3 yaşları itibariyle bedenlerini keşfetmeye başlarlar. Özellikle ayna karşısında bedenlerini incelemeye yönelik davranışlar geliştiren çocuklar, ebeveynlerinin bu duruma tanık olmasıyla cinsiyetlerine dair bazı temel inançlar geliştirebilirler. Ebeveynin bu duruma anlayış göstererek çocuğunu yalnız bırakması, ona saygı duyması ön koşuldur. Zira diğer türlü çocuk, önce bedeninden utanmayı deneyimleyecek, sonra da cinsiyetine dair kusurluluk inancı geliştirecektir. -
Ben Farklıyım!
3 yaşlarından itibaren çocuklar, cinsiyetler arasındaki farkı gözlemlemeye başlarlar. Görünüm, giyim, tercih edilen aksesuar/oyuncaklar gibi farklılıklar ilk gözlemleridir. Daha sonra gözlemler derinleşir, özellikle anne-baba vücudundaki farklılıklar ilgi çekici bir hal almaya başlar. Bu gözlem, anlamlandırılma ihtiyacı doğurur ve çocuklar ebeveynlerine bir takım sorular sorarlar. Anne-baba, kız çocuk-erkek çocuk bedenleri arasındaki farklılıkları sorar, bu farklılıkların olağan bir durum olduğunu bilmek ister. Özellikle cinsel organdaki gözle görülür farklılık, bir aşağılık/üstünlük şeklinde yorumlanarak çocuk tarafından farklı nitelendirmelere yol açabilir. Bu yüzden en açık ve anlaşılır haliyle çocukla iletişim kurmak, bu gibi yanlış örüntülerin oluşumunu engelleyecektir. -
Cinsel Organ Keşfi
Çocuğun en ilgi çekici keşfi, cinsel organların farklılığıdır. Bu durum, anne-babayı konuşmaktan kaçınarak geçiştirmeye sürüklese de bu verilebilecek en tehlikeli tepki olacaktır. Çünkü çocuklar, cinsellikle ilgili konularda kısa ve net açıklamalara ihtiyaç duyarlar. Onlardan kaçmanız, “daha sonra konuşuruz” ya da “daha küçüksün, büyüdüğünde öğrenirsin” şeklinde yanıtlar vermeniz, çocuk için “yanıtsızlık”tır. O an çocuğunuzun tek cümlelik bir açıklamaya ihtiyacı vardır ve bununla yetinecektir. Kendinizi daha hazır hissettiğinizde bu konuyu açmanız çocuğunuzun ihtiyacını gidermeyecektir. Cinsel organların kız ve erkeklerde birbirinden farklı olduğunu, kızların cinsel organına vajina, erkeklerin cinsel organına penis denildiğini, bu farklılığın normal olduğunu açıklamak, çocuklar için yeterli ve tatmin edici bir açıklama olacaktır. -
Ben Nasıl Oldum?
Çocukların cinselliğe dair merakını tetikleyen en önemli konulardan birisi de dünyaya nasıl geldikleridir. 4 yaşını aşmış birçok çocuk, anne karnına bir çiçek eker gibi tohum ekildiği ve o tohumun bebek şeklinde büyüdüğü yönünde metaforlar geliştirse de, süreci öyküleştirerek hayal dünyasına başvurmak yerine, söz konusu cinsel gelişim ve cinsiyet farkındalığı olduğu için daha gerçek ve olağan süreçten bahsetmek en sağlıklısı olacaktır. Çocuğa basit bir resim yoluyla, çocuğun anne rahminde büyüdüğünü, anne rahmine ulaşabilmenin yolunun vajinadan geçtiğini çizerek anlatabilirsiniz. Karmaşadan arındırılmış ve yalın bir dille, bebeğin annenin yediklerinden beslendiğinden, çiş veya kaka yapmadığından, yine sorular dahilinde basitçe söz edebilirsiniz. -
Neden Erkekler Çocuk Doğuramazlar ki?
Erkeklerin bedenleri, çocuk doğurmaları için uygun değildir. Az önce bahsettiğim ve bebeğin büyüdüğü yer olan rahim, erkeklerde yoktur örneğin. Babaların görevi, annenin bedeninde bir bebeğin var olmasına yardımcı olmak ve bebek doğduktan sonra anne ile birlikte onu çok sevmektir. -
Benim de Büyüyünce Çocuğum Olacak mı?
Bu soruyu soran bir kız çocuğu ise, onun da bedeninin buna uygun olduğunu, büyüdüğünde evlenip isterse çocuk sahibi olabileceğini doğrulamak yeterli olacaktır. Fakat soruyu soran bir erkek çocuğu ise, yine aynı şekilde evlendiğinde eşi ile karar vererek bir çocuk sahibi olabileceklerini, fakat bu çocuğun oğlunuzun değil, onun karısının bedeninde büyüyerek onun doğurabileceğini yalın bir dille açıklamanız gerekmektedir.
