Yapay zeka, günümüzde hayatın her alanında kullanılan büyük bir buluş haline gelmiştir. Özellikle ChatGPT gibi araçlarla birlikte insanlar iş, eğitim ve günlük yaşamda birçok görev için yapay zekadan yararlanmaktadır. Ancak bu teknolojinin bilinçsiz ve aşırı kullanımı, insanın dikkat, hafıza ve derin düşünme gibi bilişsel yetilerini köreltebilir. Öte yandan, yapay zekayla birlikte çalışmak ve onu destekleyici bir araç olarak kullanmak bireysel gelişimi destekleyebilir. Sonuç olarak yapay zeka, bilinçli kullanım ile faydalı; kontrolsüz kullanıldığında ise zihinsel gelişim için riskli bir teknolojidir. Bu yazıda yapay zekanın hayatımıza etkilerinden ve bilinçli kullanımının öneminden bahsedeceğiz.
Günümüzün buhar motoru sayılabilecek büyük bir buluş olan Yapay Zeka, artık hepimizin hayatının bölünmez bir parçası. Eskiden sahip olduğumuz “akıllı” ürünlerin yerini “zekalı” ürünler almaya başladı. Eskiden ufak tefek işlemleri yapabilen yazılımların yerini insan bilişi gibi eğitilen ve insan tarafından yapılabilecek görevleri yapabilen gelişmiş yapay zekalar bıraktı. ChatGPT adlı yapay zeka sohbet aracının tüm dünyaya bu teknolojiyi tanıtmasından bu yana neredeyse hepimizin işte, eğitimde, hobilerimizde ve birçok farklı alanda kullandığı bir teknoloji haline geldi. Ödevi için yapay zekayı kullananlar, işle ilgili bir raporu yapay zekaya hazırlatanlar, aklındaki resmi yapay zekaya oluşturanlar gibi yüzlerce farklı çeşitte görevlendiriyoruz yapay zekaları. Peki bunların hepsini kendi üreten yaratıcı insan zihnine ne oldu?
En yaygın olarak kullanılan yapay zeka araçlarından olan ChatGPT, geçtiğimiz şubat ayında 400 milyon haftalık kullanıcıya çıkmıştır. Bu durum her geçen gün daha da artmakta ve yapay zeka, her geçen gün insan bilişinin yerine göreve geçmektedir. İnsan ne kadar kendi zihninin işlevlerini kullanmayı bu yapay zekalara bırakırsa, bıraktığı alandaki bilişsel gücü ve yetenekleri zamanla o kadar körelmektedir. Her işini yapay zekayla çözen ve ona fazlasıyla güvenen bireylerin dikkat seviyelerinde azalma olabilmesinin yanı sıra derin anlayış ve düşünme yetilerinin zayıflama ihtimali söz konusudur. Ancak bireyler monoton ve yüzeysel işlerini yapay zekaya yaptırırlarsa veya onunla beraber bir çalışma yürütürler ve kendi bilişlerini de işin içine katarlarsa bundan fayda sağlamaktadırlar. Bazı araştırmacılarsa yapay zeka kullanımının bireylerin dikkat süresinde ve hafızalarının gelişmesine sağladığını bulmuşlardır.
Sonuç:
Literatürde bu konuda araştırmalar için hâlâ büyük bir açlık olsa da araştırmalar ve deneyimlerimiz ortaya koymaktadır ki yapay zeka, diğer her şeyde olduğu gibi yeterince kullanıldığında faydalı; aşırı ve bilinçsiz kullanımda zihnimize zararlı bir araçtır. Yapay zeka, eğitildiği milyonlarca veriyi nasıl işlemledikçe kendini geliştirmeye devam ediyorsa bizler de doğuştan sahip olduğumuz zekamızı ne kadar kullanırsak o kadar gelişmeye devam edeceğiz. Yapay zekayı kullanalım, hatta hayatın her yerinde kullanalım. Buna karşın kendimiz de onunla beraber üretelim. Ondan öğrenelim. Böylece gelişmiş bir dünyada geride kalmaktan bir nebze olsa kendimizi kurtarabilir ve ufkumuzu daraltmadan yeni gelişmelere kucak açabiliriz.
