Tarih nice imparatorlar, krallar, komutanlar görmüştür. Bunlardan biri de 1769’da Korsika Adasında doğmuş Napolyon Bonapart’tır. Napolyon’un ilk kelimeleri Fransızca değildi çünkü o tarihlerde Korsika Adası Fransa’ya bağlı değildi. Fakat tarih sayfaları Napolyon’u Fransa İmparatoru olarak kaydetti. Herkes onun imparatorluğunu konuşurken gelin biz psikoloji perspektifinden bir pencere açalım.
Annesi ona hamileyken babası Carlo, Cenevizlilere karşı Korsika Bağımsızlık Hareketinde aktif görev alıyordu. Daha anne karnındayken Napolyon, o mücadeleyi hissediyor ve kişiliği o yönde gelişiyordu. Nitekim Napolyon okumayı seven, çabuk sinirlenen, hırslı bir çocuktu. Dokuz yaşında iken askeri okula kaydoldu. Fransızcayı sonradan öğrendiği için aksanı yaşıtlarına göre daha farklıydı. Ayrıca okuldaki diğer öğrencilere kıyasla biraz daha yoksuldu. Bu sebeplerden ötürü arkadaşları tarafından zorbalığa uğradı. Napolyon da kendini kitap okumaya verdi. Kitap okumayı çok severdi. Tarih, matematik onun ilgi alanlarından biriydi.
Eğitimi tamamlayıp subay olarak mezun olan Napolyon, göstermiş olduğu çaba ile tuğgeneralliğe yükseldi; ardından yirmi altı yaşında iken kendini ordu komutanı olarak buldu. Birçok ülkeye askeri harekât düzenleyen Napolyon Bonapart, Osmanlı İmparatorluğu’nun toprağı olan Mısır’ı işgal etti. 1799 yılında Akka şehrinde Cezzar Ahmet Paşa ve ordusu ile karşılaşan Napolyon ağır bir yenilgiye uğradı. Zaten Mısır’da istediği otoriteyi kuramamış olan Napolyon, Mısır’ı terk etmek zorunda kaldı. Ancak Mısır’a giderken yanında birçok bilim insanı getirdiği için Antik Mısır ve Mısır tarihini inceleyen Mısırbilimi, diğer ismiyle Mısıroloji doğmuş oldu.
İktidar ve Narsisizm İlişkisi
Fransa’da siyasi iktidarı ilk olarak eski hükümete karşı bir darbeyle ele geçiren Napolyon, toprak sahipleriyle anlaşma sağlayarak destek gördü ve imparator olarak ilan edildi. Öyle ki iktidar hırsı, demokrasiyi reddedip imparatorluk kurması, Avrupa genelinde saldırgan bir politika izlemesi ve otoriterliği kendisine “Zorba” denmesine sebep oldu. Tarihçiler için ise Napolyon narsist miydi sorusunu doğurdu.
Bireysel Psikoloji Ekolü’nün kurucusu olan Alfred Adler, kısa boylu insanların liderlik özelliklerini ve baskın kişilikli yapılarını göstermek için sert ve otoriter tavır sergilemesine Napolyon Sendromu adını vermiştir. Adını Napolyon Bonapart’tan alan bu sendroma sahip kişilerin davranışlarının altında yatan sebebin ise boylarının kısalığından ötürü duydukları aşağılık kompleksi olduğu söylenir.
Tarih kaynaklarına göre, Napolyon’un yaşadığı dönemde Fransa’da ortalama bir Fransız erkeği 164 cm boylarındadır. Napolyon’un ise otopsi raporuna bakıldığında 169 cm boyunda olduğu söylenmektedir. Aslında Napolyon, 19. yüzyılda yaşayan ortalama bir Fransız erkeğinden daha uzundu ama buna rağmen boyunu takıntı haline getirdiği, hatta at üzerinde fotoğraf çekilmekten kaçtığı ve bunun sebebinin de kısa görünme kaygısı olduğu da söylenir.
Erken Yaşta Zorbalık ve Kişilik Gelişimi
Napolyon, okul yıllarında günlüğüne şöyle yazmıştır:
“…Arkadaşlarımın en fakiri bendim. Onların ceplerinde daima para bulunurdu, benimse hiçbir vakit beş param olmadı. Kibirliydim. Bütün dikkatimle bu hâlimi gizlemeye çalışırdım. Diğer öğrenciler gibi gülmek, eğlenmek nedir bilmezdim. Okulda beni hiçbir şey ürkütmedi, hiç kimse korkutamadı. Arkadaşlarımdan kimisini döver, kiminin yüzünü gözünü tırmalardım. Hasılı herkesi yıldırmıştım…”
Erken yaşta zorbalığa maruz kalma durumu yetişkinlikte yetersizlik hissiyle ortaya çıkabilir. Narsist insanlar aslında içlerinde derin bir özgüvensizlik yaşarlar. Napolyon narsist miydi sorusunun cevabını bugün belki bu kısıtlı bilgilerle veremeyiz ama neden tartışma konusu olduğu açıktır.
Narsisistik Kişilik Özellikleri
Narsisizmin sebebi tam olarak bilinmese de kişinin çevresi ile kurduğu bağla ilişkili olduğu söylenebilir. En önemli faktörlerden biri çocuğun yetiştirilme tarzıdır. Çocuğa karşı bakım veren kişinin tavırları, çocuğun büyüdüğü ortam göz ardı edilmemelidir.
Narsisistik kişilik özellikleri arasında kendini üstün görme, manipülatif davranışlar sergileme, diğer insanları kendi çıkarları için kullanma, yüksek statüsü olan insanlarla arkadaşlık kurma isteği, kendi yetenek, özellik ve başarılarını abartma, sürekli haklı çıkacağı ortamlarda bulunma isteği, sürekli diğer insanlardan övgü ve ilgi bekleme, diğer insanları kendinden küçük görme, diğer insanların kendine hizmet etme durumunda olduğunu düşünme, toplum içinde özel ilgi görmesi gerektiğini düşünme, başkaları üzerinden var olma isteği; çocuk yaşlarda değersizlik duygusu ile baş etme, dışarıya karşı aşırı özgüvenli gibi görünme ancak içten büyük bir özgüvensizlik yaşama ve bu duygusunun dışarıdan fark edileceğini düşünüp bundan korkması gibi belirtiler yer alır.
Sonuç
Napolyon Bonapart’ın yaşamı yalnızca askeri başarılar ve politik hırslarla değil, aynı zamanda psikolojik dinamiklerle de şekillenmiştir. Onun hırsı, liderliği, boyuna ve geçmişine dair takıntıları; insan psikolojisinin karmaşık yönlerini anlamak açısından güçlü bir örnektir.
Bu bağlamda Napolyon, sadece tarihin değil, psikolojinin de ilgiyle incelediği bir figür olmaya devam etmektedir.
Kaynakça
Listelist. (t.y.). Napolyon kompleksi: Kısa boy sendromu nedir? Erişim adresi: https://listelist.com/napolyon-kompleksi/
Medicana. (t.y.). Narsist kişilik bozukluğu. Erişim adresi: https://www.medicana.com.tr/saglik-rehberi-detay/15514/narsist-kisilik-bozuklugu
Memorial Sağlık Grubu. (t.y.). Bir insanın narsist olduğunun 13 işareti. Erişim adresi: https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/bir-insanin-narsist-oldugunun-13-isareti
Napoleon.org. (t.y.). Chrono consulat et 1er empire. Erişim adresi: https://www.napoleon.org/en/young-historians/napodoc/chrono-consulat-1er-empire/
Napoleon Series. (t.y.). Napoleon’s youth. Erişim adresi: https://www.napoleon-series.org/research/napoleon/c_youth.html
Soylentidergi. (t.y.). Napolyon Bonapart: Savaşa doymayan adam. Erişim adresi: https://www.soylentidergi.com/napolyon-bonapart-savasa-doymayan-adam/
ThoughtCo. (t.y.). How Napoleon became emperor. Erişim adresi: https://www.thoughtco.com/how-napoleon-became-emperor-1221916
Vikipedi. (t.y.). Akka Kuşatması (1799). Erişim adresi: https://tr.wikipedia.org/wiki/Akka_Kuşatması_(1799)
Vikipedi. (t.y.). Napolyon Bonapart. Erişim adresi: https://tr.wikipedia.org/wiki/Napolyon_Bonapart
Tanıdığım en iyi pdr, devamını bekliyorum 🤭🤭