Çoğumuz zamanında bir sayfalık da olsa günlük tutmuşuzdur. Bazılarımız bu alışkanlığı sürdürmüş, bazılarımız ise bırakmıştır. Kimimiz yalnızca kötü ya da iyi günlerini yazmıştır. Günlük tutmak, bastırılmış duygularımızı ve içsel düşüncelerimizi açığa çıkarmamıza yardımcı olur. Yazarken bazen gülme ya da ağlama isteği duyabiliriz.
Ben bu süreci bir terapi anına benzetiyorum. Psikolog ile danışan arasında, danışanın uzun süre bölünmeden içini döktüğü anlar olur. Bu anlarda danışan geçmişini, duygularını paylaşırken bazen farkında olmadan önemli cümleler kurar. Bu cümleleri ancak sesli şekilde dile getirdiğinde fark eder. Aydınlanır, sorgular, o düşünceyle ilk kez yüzleşir. Günlük yazarken de buna benzer bir durum yaşanabilir. Kalem kağıda dokunduğunda düşünceler bazen kendiliğinden akar. Kişi, yazdığı metni tekrar okurken bazı şeyleri yeni fark eder. Böylece bilinçdışındaki duygu ve düşünceler yüzeye çıkabilir.
Yazma terapisi; bireylerin duygu, düşünce ve yaşantılarını yazılı olarak ifade ederek psikolojik iyilik hâlini geliştirmeyi amaçlayan bir terapi türüdür. (Vikipedi, 2023)
Peki, günlük tutmak psikolojik sağlığımızı etkiler mi? Evet, tek başına yeterli bir tedavi aracı olmasa da stres, kaygı ve depresyon semptomlarının azalmasına ve kontrol edilebilmesine yardımcı olabilir.
Zihin uykuya geçmeden önce tekrar eden düşüncelerle dolabilir. Bu durum uykuya dalmayı zorlaştırır ve kişinin gün içinde kendini yorgun hissetmesine sebep olabilir. Günlük tutmak zihni boşaltır, dinginleştirir, bu da daha kaliteli uyku yaşamasına katkı sağlar. Olumsuz düşünce ve duygular sadece ruhsal değil, fiziksel sağlığı da olumsuz etkileyebilir. Bu yüzden günlük tutmak, yalnızca psikolojik değil; dolaylı yoldan fiziksel sağlığa da olumlu katkı sunabilir.
Günlük Tutmanın Faydaları
-
Stres ve kaygı yönetimini geliştirir
-
Negatif duygu ve düşünceleri düzenlemeye yardımcı olur
-
Travma sonrası iyileşmeye yardımcı olur
-
Kişisel gelişimi ve öz farkındalığı artırır
-
Hedef belirleme sürecine yardımcı olur ve destekler
-
Hafızayı güçlendirir
-
İç sesle bağ kurmayı ve kendimizi dinlememize, anlamamıza yardımcı olur
İşte günlük tutma türlerinden ve metotlarından bazıları:
Kişinin ihtiyacına göre oldukça geniş bir yelpazeye sahip günlük tutma yöntemleri vardır. Yazmayı çok sevmeyenler için çizim içeren ya da fotoğraf veya resim kesip yapıştırılabilen günlükler de mevcuttur.
-
Şükran Günlüğü: Minnettarlık günlüğü olarak da geçer. Genellikle sık kullanılan türlerden biridir. Buradaki amaç; hayatın olumlu yönlerine odaklanmak ve bunları listeleyerek minnet duygusunu artırmaktır.
-
Rüya Günlüğü: Görülen rüyaların kaydedildiği bir günlük türüdür. Bilinçaltını keşfetmek ve yorumlamak için güzel bir yoldur.
-
Seyahat Günlüğü: Seyahat edilen yerleri ve bu süreçte yaşanan tecrübeleri, anıları yazabileceğiniz bir türdür.
-
Plan Günlüğü: Bir hedefe ulaşmaya çalışırken oldukça yardımcı olabilir. Ayrıca günlük ev işleri, ders programları, spor planlamaları gibi konuların düzenlenmesinde faydalıdır. “Çok unutkanım” diyenler için de oldukça yararlıdır.
-
Anı Günlüğü: O günden kalan bir parçayı (bilet, kart, not vs.) deftere yapıştırabileceğiniz, anıları somutlaştırabileceğiniz bir günlük türüdür.
-
Duygu Takibi Günlüğü: Gün içinde yaşanan duyguların takip edilmesini sağlar. Duygusal farkındalığı artırmak için idealdir.
-
Çöp Günlük: Genellikle geri dönüştürülebilir parçaların deftere yapıştırıldığı bir türdür. Normal anı defterlerinden farkı; el işçiliği ve kullanılan malzemelerin çok daha çeşitli olmasıdır. Yaratıcılığınızı konuşturabileceğiniz ve kafanızı dağıtabileceğiniz güzel bir seçenektir.
-
Fotoğraf/Resim Günlüğü: Bazıları bu günlüklerde fotoğraflar yapıştırarak yazı eklerken, bazıları çizim yaparak duygularını ifade eder.
Unutmayın, belirli bir türe bağlı kalmak şart değil. Kendinizi yansıtabileceğiniz her türlü tekniği günlüğünüze uyarlayarak şekillendirebilirsiniz.
Yazı Yazmak İstemeyenlere Alternatif Günlük Tutma Yolları
-
Kamera veya ses kaydı
-
Dijital uygulamalar
-
Gelecekteki kendine mektup yazmak: Fazla yazı yazmayı sevmeyenlere aydan aya veya yıldan yıla gelecekteki kendine yollayabileceği mektuplarla kişisel gelişimini görme şansı da yakalayabilir.
Her gün yazmak yerine, istenilen zamanlarda yazmak daha sürdürülebilir olabilir. Her gün yazmak, kişiye sıkıcı ya da görev gibi gelebilir. Bu da bazı kişilerde stres ve baskı yaratabilir. Bu nedenle, kişi istediği zaman ya da haftada bir şeklinde de yazabilir.
Ayrıca günlüğe ne yazacağını bilemeyen kişiler için şu sorular yazmaları için yardımcı olabilir:
-
Bugün neler yaşadım?
-
Nasıl hissettim?
-
Bu his neden oluştu?
-
Neden böyle düşündüm?
-
Ne öğrendim?
Kaynakça
Ackerman, C. E. (2021, February 25). The benefits of journaling for mental health. PositivePsychology.com. https://positivepsychology.com/benefits-of-journaling/
Allen, K. (2022, September 6). 25 types of journaling – find the best journaling style for you! House of Mahalo. https://houseofmahalo.com/types-of-journaling/
Yazma terapisi. (2025, 27 Temmuz). İçinde Vikipedi. https://tr.wikipedia.org/wiki/Yazma_terapisi
