Merhaba değerli okuyucum, bu yazıda narsistle baş etmenin mümkün olup olmadığını bir psikolog olarak ele alacağım. İlk başta söylemem gerekirse, kişisel deneyimlerime ve mesleki tecrübelerime dayanarak, narsistle baş etmek oldukça zordur. Peki, narsist nedir ve bu kişilik bozukluğu nasıl bir yapıya sahiptir? Bu sorulara cevap vererek durumu daha iyi anlayabiliriz. Anlamak başka bir şeydir, onaylamak başka bir şeydir, ancak anlamak, yaşanan süreci doğru bir şekilde değerlendirmek için çok önemlidir.
Narsistik Kişilik Bozukluğu: Tanım ve Özellikler
Narsistik kişilik bozukluğu, kişilerin kendilerini diğerlerinden üstün görmeleri, başkalarına uygulanan kuralların kendilerine geçerli olmadığını düşünmeleri, özel ve önemli olduklarına inanmaları gibi özelliklerle kendini gösterir. Eksen 2 dediğimiz grupta yer alan narsistler, çoğunlukla başkalarıyla uyumlanmayı reddeder ve her şeyin sadece kendi isteklerine uygun olmasını isterler. Bu kişilik bozukluğu olan bireyler, ilişkilerde egoları ve beklentileri doğrultusunda hareket ederler.
Narsistin İdealizasyon ve Değersizleştirme Mekanizmaları
Bir narsist, ilişkilerinde genellikle bölme, idealizasyon ve değersizleştirme savunma mekanizmalarını kullanır. Bölme, bir kişinin dünyayı iyi ve kötü gibi keskin kategorilerle algılamasıdır. Narsistler, insanların iyi ve kötü yanlarını düşünmeden sadece belirli özelliklere odaklanarak onları sınıflandırırlar. Bu nedenle, bir narsist birden fazla partnerle ilişki kurmayı tercih edebilir, çünkü her partner onlara farklı bir şey sunabilir.
Narsistlerin İdealizasyonu: Başlangıçtaki Masumiyet
Narsistlerin idealizasyon sürecinde partnerlerine yüksek değerler atfederler. Başlangıçta kendinizi dünyanın merkezinde gibi hissedebilirsiniz. İdeal partner, mükemmel iş ya da ideal fiziksel görünüm gibi beklentiler doğrultusunda kendinizi çok özel hissedersiniz. Ancak, bu durum kısa sürede değersizleştirme aşamasına dönüşebilir. Bu noktada, partnerinize yönelik beklentileri karşılamadığınızda, narsist sizi hızla değersizleştirir ve bu duygusal dönüşüm çok yıkıcı olabilir.
Değersizleştirme ve Kendi Suçluluğunuzu Hissetme
Değersizleştirme süreci, narsistin önce sizi yüceltip sonra birden yok saymasıdır. Bu süreçte narsistin gözünde yetersizhissetmeye başlarsınız. “Yanlış bir şey mi yaptım?” sorusu kafanızı meşgul eder. Oysa aslında yaptığınız bir şey yoktur. Narsistin idealizasyonu bozulmuş, sizin değişen özellikleriniz ona hitap etmemiştir. Fiziksel değişimler ya da hayatınızdaki doğal değişiklikler bu sürecin tetikleyicisi olabilir. Bu noktada narsist sürekli suçluluğu başkasına atar ve kendisini hiç sorumlu tutmaz.
Narsistin Suçu Kabul Etmemesi: Yansıtma Mekanizması
Narsistler, çoğu zaman kendi hatalarını kabul etmezler. Yansıtma mekanizması devreye girdiğinde, her şeyin sorumlusu başkalarıdır. Bunun nedeni narsistin kendisini hiçbir zaman yanlış yapmayan bir varlık olarak görmesidir. Partnerinin duygusal tepkilerine odaklanmak yerine, kendi duygularına yansıtmaya çalışır. Bu, tek taraflı bir ilişkiyaratır ve partnerinin duygusal ihtiyaçları ikinci planda kalır.
Narsistlerin İhtiyacı Olan Hayranlık
Narsistler, sevilmek değil, tapılmak isterler. İlk başlarda, onları alkışlayan hayranlar kazanmak için partnerlerini etkilerler. İlk baştaki jestler ve romantizm, aslında sizin kendinize olan hayranlığınızı kazanmak için yapılır. İlişkideki asıl amaç, narsistin kendi egosunu beslemektir. Ancak, sağlıklı bir ilişki iki kişilik bir alan olmalı ve her iki taraf da hem bir bütün hem de kendi bireysel kimlikleriyle var olabilmelidir.
Narsistle Baş Etmenin Yolları
Narsistle baş edebilmek, gerçekten karmaşık ve zorlayıcı bir süreçtir. Bu süreçte, kendinize saygı duymanız ve sınırlarınızı korumanız önemlidir. Narsistle sağlıklı bir ilişki sürdürebilmek için, ilişkinin her iki taraf için de sağlıklı ve dengeli olmasına dikkat edilmelidir. Unutmayın ki, narsistlerin temel amacı kendi egolarını tatmin etmektir, bu yüzden siz ve duygularınız genellikle ikinci planda kalır.
Sonuç: Sağlıklı İlişkiler İçin Narsiste Mesafe
Sonuç olarak, narsistle baş etmek zordur, çünkü bu kişiler genellikle sadece kendi duygusal ihtiyaçlarına odaklanırlar. Bu tip bir ilişki, sürekli bir duygusal manipülasyona ve psikolojik baskıya yol açabilir. Narsistin kendisine uygun bir partner seçmesi, ilişkiyi tek taraflı bir hâle getirir ve kişisel sınırların ihlal edilmesine neden olur. Bu tür ilişkilerde, sağlıklı bir şekilde kendinizi ifade edebilmeniz oldukça zordur. Kendinize değer vermeniz ve ilişkinin bir dengeye oturması için adımlar atmanız gereklidir.
Keyifle okudum yazınızı, harika bilgiler için teşekkürler