Bazı insanlar vardır; odadaki herkes onların varlığını fark etsin isterler. Sanki görünmez olduklarında varlıkları silinip gidecekmiş gibi… İlgi, takdir, onay – adeta bir yaşam yakıtı gibidir onlar için. Bu davranışların ardında çoğu zaman gözden kaçan derin bir geçmiş yatar: çocuklukta görülmemek, hissedilmemek, ihmal edilmek. Narsisizm sıkça bencilce davranışlarla ilişkilendirilse de, aslında bu kişilik örüntüsünün altında, çocuklukta doyurulamamış çok temel ihtiyaçlar yer alır.
İhmal Edilen Çocuk Ne Hisseder?
İhmal edilen bir çocuk ne hisseder? Anne ya da baba fiziksel olarak orada olsa da, duygusal olarak yoksa, çocuk bu boşluğu kendince doldurmaya çalışır. “Ben yeterince özel olursam, belki beni fark ederler,” diye düşünür. Zamanla bu özel olma çabası, içselleştirilmiş bir stratejiye dönüşür: güçlü görünmek, başkalarını etkilemek, her ortamda parlamak… Çünkü çocuk öğrenmiştir ki; kendi gerçek, kırılgan haliyle görülmemiştir. Böylece, benliğinin üstüne bir maske inşa eder – parlayan, gösterişli, ama içi kırık bir maske.
Narsisizmin Altındaki Değersizlik Hissi
Narsistik özellikler geliştiren bireylerde sıklıkla “değersizlik” hissinin bastırılmaya çalışıldığı gözlemlenir. Ancak bu bastırma öylesine ustaca yapılır ki, dışarıdan bakıldığında kişi kendine fazlasıyla güveniyor gibi görünür. Oysa iç dünyasında hâlâ bir çocuk, görülmek ve sevilmek için beklemektedir. Araştırmalar da, çocuklukta yaşanan duygusal ihmalin, ileriki yaşlarda narsistik savunmalar geliştirme riskini artırdığını göstermektedir. Kişi kendi duygusal ihtiyaçlarını tanımadığı ya da onlarla başa çıkmayı öğrenemediği için, dışarıdan gelecek onay ve beğeniye bağımlı hale gelir.
Narsisizm: Bir Başa Çıkma Biçimi
Narsisizm sadece bir kişilik özelliği değil, aynı zamanda bir başa çıkma biçimidir. Görülmeyen çocuğun hayatta kalma stratejisidir. Bu yüzden narsistik bireyleri sadece “kendini beğenmiş” ya da “ilgi manyağı” olarak etiketlemek, meselenin özünü kaçırmamıza neden olur. Asıl soru şudur: Bu kişi ne zaman görülmedi? Ne zaman duyguları önemsenmedi? Ve en önemlisi, şimdi bu yaralar nasıl iyileştirilebilir?
Sonuç: Narsisizm ve İyileşme Süreci
Her görülemeyen çocuk bir gün ya susar ya bağırır. Narsisizm, çoğu zaman bu bağırışın en süslü, en gür hali olabilir.
