Yaşamın ilk yıllarında görülen mastürbasyon davranışı, ebeveynlerin en çok kaygılandığı durumlardandır. Çocukların genital bölgelerine dokunmaları ya da mastürbasyon benzeri davranışlar sergilemeleri neden olur ve ne yapılmalıdır?
Bu yazıda çocuklarda görülen mastürbasyon davranışının ne zaman normal kabul edileceği, hangi durumların dikkatle ele alınması gerektiği ve ebeveynlerin bu süreçte nasıl bir tutum sergilemeleri gerektiği bilimsel temellere dayalı olarak ele alınacaktır.
Çocukluk Çağı Mastürbasyonu Nedir?
Çocukluk çağı mastürbasyonu, 2 – 6 yaş arasında görülür ve her çocukta kendiliğinden ortaya çıkar. Özellikle tuvalet eğitimi sürecinde genital farkındalığın artmasıyla beraber mastürbasyon davranışı görülebilmektedir. Çocuklar çoğu zaman merak ya da kendi kendini yatıştırma amacıyla yaparlar.
Kaygı arttıkça mastürbasyon davranışında artış görülür. Çocukların mastürbasyon davranışında cinsel içerikli bir durum söz konusu değildir ve bu yönüyle yetişkinlerden ayrılır.
Çocukluk Çağı Mastürbasyonunun Nedenleri Nelerdir?
İlişki kaynaklı faktörler
-
Çocuğun ihtiyacı olan ilgi ve sevgiyi bakım verenlerinden alamaması
-
Duygularını düzenleme konusunda zorlanması
-
Bakım verenin uzun süre hastalığı ya da yokluğu
-
Ev içi problemler
-
Kardeş doğumu
-
Yeterince emzirilmeme ya da çocuğun emme duygusunda doyuma ulaşamamış olması
-
Sosyal ilişkilerin ve aktivitenin az olması
Biyolojik faktörler
-
Genitoüriner (idrar ve üreme organları) kaşıntı olması
-
İdrar yolu enfeksiyonu
-
Parazitlerin sebep olduğu hastalıklar
-
Pişik
-
Fimozis (sünnet derisinin dar olması)
Diğer faktörler
-
Dar ve sıkı pantolon ya da iç çamaşırı giydirilmesi
-
Çocuğun cinsel istismara maruz kalmış olması
Hangi Davranışlar Normaldir?
Çocuksu mastürbasyonun gelişimin doğal bir parçası olarak karşılanması için bazı kriterler:
-
Özellikle uyku öncesi yapılması
-
Günlük yaşamın etkilenmemesi
-
Çocuğun bu davranışla kendine zarar vermemesi
-
Cinsel içerikli söz veya hareketlerin eşlik etmemesi
Bu tür özellikler taşıyan davranışlar genellikle gelişimin sağlıklı bir parçasıdır ve zamanla ortadan kalkar.
Ne Zaman Endişelenmeli?
Her davranış gibi çocuklukta görülen mastürbasyon da belirli sınırları aştığında, altta yatan başka bir problemin işareti olabilir. Aşağıdaki durumlarda bir uzmana başvurulması önemlidir:
-
Davranış takıntı düzeyinde tekrar ediyorsa
-
Çocuk bu davranışı toplum içinde yapıyorsa
-
Kendine zarar veriyor ya da özel bölgede tahriş oluşuyorsa
-
Cinsel içerikli cümleler kuruyor ve davranışlar sergiliyorsa
-
Aile içinde veya çevresinde istismar ihtimali varsa
Bu gibi durumlarda, çocuk gelişimi uzmanı, çocuk psikiyatristi ya da pediatrik psikolog ile görüşülmesi önerilir.
Ebeveynlere Düşen Rol
Bakım verenin süreçteki tutumu, çocuğun benlik algısını ve hayata bakışını şekillendirecektir. Ebeveyn cezalandırıcı, alaycı ya da suçlayıcı bir dil kullanmak yerine şu tutumları benimsemelidir:
-
Sakin kalmak ve davranışı kişisel algılamamak
-
Çocuğun dikkatini nazikçe başka bir yöne çekmek
-
Mahremiyet eğitimi verilmeli ve hangi davranışların nerede yapılabileceği konusunda gerekli açıklama yapılmalı
-
“Vücudumuzun özel bölgeleri vardır” gibi sade ve yaşına uygun ifadeler kullanmak
-
Gerekirse uzman desteği almak
Unutulmamalıdır ki bu tür davranışlara verilen tepkiler, çocuğun bedenini ve cinselliğini nasıl algılayacağını doğrudan etkiler.
Sonuç
Çocukluk çağında görülen mastürbasyon davranışı, gelişiminin bir parçası olarak değerlendirilmektedir. Bu davranış, çocuğun bedenini tanıma sürecinin bir yansımasıdır ve çoğunlukla zamanla kendiliğinden azalır.
Ancak bazı durumlar, çocukluk dönemi mastürbasyonunun altında riskli psikolojik veya çevresel faktörler olduğunun sinyallerini veriyor olabilir. Bu nedenle hem sağlıklı gelişimi desteklemek hem de olası riskleri erken fark edebilmek adına ebeveynlerin dikkatli, anlayışlı ve bilinçli bir tutum sergilemesi büyük önem taşır.
Bakım verenin bu süreçteki tutumu, çocuğun benlik algısını ve hayata bakışını şekillendirecektir. Ebeveyn sakin kalmalı, çocuğun ilgisini başka bir yere yönlendirmeli ve mahremiyet bilinci kazanması yönünde desteklemelidir.
Kaynakça
-
Berk, L. E. (2018). Infants, Children, and Adolescents (8th ed.). Pearson Education.
-
Bornstein, M. H., & Lamb, M. E. (Eds.). (2011). Developmental Science: An Advanced Textbook (6th ed.). Psychology Press.
-
Cole, P. M., & Cole, M. W. (2015). Human Development (9th ed.). Pearson.
-
Kadivar, S., & Shirazi, M. (2020). Childhood masturbation: Clinical aspects and parental management. Iranian Journal of Child Neurology, 14(1), 7–15.
-
Leach, P. (2010). Child Development: The Essential Readings. Wiley-Blackwell.
-
Yavuzer, H. (2021). Çocuk Psikolojisi (43. baskı). Remzi Kitabevi.
