Artan Belirsizlik ve Kaygı
Günümüzde gençlik grubunun karşı karşıya olduğu en önemli psikolojik sorunlardan biri gelecek kaygısıdır. Ekonomik belirsizlikler, artan işsizlik, eğitim sistemindeki yapısal bozukluklar ve küresel krizler, gençlerin geleceğe dair umutlarını zedeliyor. “Ne iş, ne umut” diyen gençler hem kariyer planlamasında zorlanıyor hem de yaşamlarına yön vermekte güçlük çekiyor. Bu durum yalnızca bireysel değil, aynı zamanda toplumsal bir soruna dönüşmüş durumda.
“Peki, gençleri böylesine umutsuzluğa iten başlıca etkenler neler?”
Türkiye’de genç işsizliği oranı, her yıl yeni rekorlarla anılır hâle geldi. Eğitim sisteminden mezun olan binlerce genç, iş piyasasında kendine yer bulamıyor. Mezun olmak artık bir meslek edinmek anlamına gelmiyor. Ekonomik krizler, enflasyon ve hayat pahalılığı; gençlerin bağımsız bir yaşam kurma hayalini ya erteliyor ya da tamamen imkânsız kılıyor.
Öte yandan, karar verici pozisyonlardaki aktörler gençleri dinlemek yerine onlar adına konuşmayı tercih ediyor. Oysa gençlerin ihtiyaçları; günü kurtarmaya çalışan geçici çözümlerle değil, uzun vadeli ve katılımcı politikalarla ele alınmalı. Sosyal medya ve dijital dünyadaki hızlı değişim, gençleri birbirleriyle kıyaslamaya itiyor. Bu da “başarılı olmak zorundayım” baskısını artırıyor ve geleceğe dair umutsuzluk duygusunu derinleştiriyor. Pandemi ve küresel krizler ise bu baskının yalnızca tuzu biberi.
Gelecek kaygısı; depresyon, anksiyete, özgüven eksikliği gibi ruh sağlığı sorunlarına yol açarken; motivasyon kaybı, karamsarlık ve toplumsal geri çekilme de giderek yaygınlaşıyor. Gençler hayal kurmaktan çok, hayatta kalmaya çalışıyor.
Geçmişle Günümüzün Gençlerinin Gelecek Kaygısı Karşılaştırması
Bir zamanlar gençlerin temel sorusu “iş bulabilecek miyim?” iken, artık “kalabilecek miyim?” sorusu öne çıkıyor. Devletin güven veren, koruyucu bir yapıdan; çözüm üretmekte zorlanan, uzak bir figüre dönüşmesi gençlerin zihninde ciddi bir kopuşa neden oldu.
Siyaset sahnesi, gençleri dinlemekten çok yönlendirmeye çalışırken; gençler kendilerini beklemede kalmış bir nesil gibi hissediyor. Teknolojik dönüşüm, ekonomik dalgalanmalar, pandeminin etkileri derken; gençler artık yalnızca iş değil, anlamlı bir yaşam arıyor. Ancak bu anlamı sunacak yapılar uzun süredir sessiz.
Gençlerin Umutlarını Canlandırmak İçin Neler Yapılabilir?
- Eğitim sisteminin iş gücü piyasasına entegre olacak şekilde yeniden yapılandırılması şarttır.
- Meslek seçiminin sınav şansına değil, yetenek ve ilgiye göre yapılabileceği yapılar kurulmalıdır.
- Mesleki eğitim olanakları artırılmalı, sosyal destek sistemleri güçlendirilmelidir.
- Gençlerin yalnızca “oy” veren değil, “söz söyleyen” bireyler olarak görülmesi gerekir.
Ne yazık ki bugüne kadar gençlere dair pek çok vaatte bulunulmuş olsa da, uygulama kısmı çoğu zaman askıda kalmıştır. Politik söylemlerin icraata dönüşmediği yerde güvensizlik kaçınılmaz olur.
Toplumsal destek mekanizmaları ve aile içi iletişim de gençlerin umutlarını besler. Medyada yalnızca başarıya ulaşmış birkaç istisnanın değil, gerçek mücadelelerin de görünür olması gerekir.
Geleceğe Umutla Bakabilmek Mümkün
Gelecek kaygısı, karmaşık ve çok katmanlı bir meseledir. Ancak samimi bir politik irade, şeffaflık, gençlerle kurulan gerçek bir diyalog ve adil ekonomik politikalarla bu kaygı azaltılabilir. Gençlerin “ne iş, ne umut” dediği bir toplumda sadece bireyler değil, devletin kendisi de güven krizi yaşar.
Bu nedenle gençlere güvenmek, onları karar süreçlerine dahil etmek ve gerçekten duymak artık ertelenemez bir sorumluluktur.
Her şeye rağmen bugün gençler, zor koşullara rağmen seslerini duyuruyor. Sokaklarda iklim için yürüyüş yapıyorlar, sosyal medya üzerinden dayanışma gösteriyorlar, haklarını savunuyorlar. Kendi işlerini kurmaya çalışanlar var, yeni projelerle umut oluyorlar.
Bu, gençlik için hâlâ bir umudun olduğunu gösteriyor. Çünkü her zorluk, gençleri daha da dirençli hâle getiriyor. Gelecek onların elinde; ve bu umutla Türkiye’nin daha güzel günlere ilerleyeceğine dair inanç da var.
Kaynakça
- OECD. (2022). Youth Employment and Unemployment Report: Turkey Overview. Organisation for Economic Co-operation and Development.
- Türk Psikologlar Derneği. (2023). Gençlerde Kaygı, Depresyon ve Umut Araştırması Raporu. TPD Yayınları.
- Şahin, N. H., & Aydın, B. (2019). Sosyal Medyanın Gençlerin Psikolojisi Üzerindeki Etkileri. Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 6(1), 28–44.
- American Psychological Association (APA). (2021). Stress in America: The State of Our Nation. APA National Report.
- TÜİK. (2024). Genç Nüfusta İşsizlik ve Umut Beklentisi İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu Resmî Web Sitesi.
