Bipolar bozukluktan bahsedilirken, genellikle kişinin kendi üzerindeki etkisi ve kendi iş hayatı, romantik ilişkilerine etkisi üzerinde durulur. Bunun nedeni bir duygu durumu bozukluğu olmasıdır. Duygu durumu bozuklukları, ilk bakışta sadece kişinin kendisini etkilediği izlenimini verir, kişi duyguları bireysel ve tek başına yaşadığı için bunların en fazla kendisini etkilediği gibi bir izlenime sebebiyet verir. Fakat insanın sosyal bir varlık olduğunu ve yakın bir çevrenin aslında tam olarak anlamlandıramadığı duygu geçişlerine maruz kaldığını düşünürsek, yanılıyor olabilir miyiz?
Bipolar Bozukluğun Aile Hayatına Etkisi
Bipolar bozukluk, aile bireylerinin de hayatında farklı etkilere sebep olmaktadır. Jönsson ve diğerleri (2011) tarafından yürütülen bir araştırma, aile bireylerinin bu duygu durumu bozukluğu karşısında yaşadığı problemleri şu şekilde sıralamaktadır:
-
Aile üyeleri genellikle bipolar bozukluğun bir sonucu olan değişen ruh halleriyle tek başlarına yüzleşiyormuş gibi hissederler. Değişen ruh hali her zaman dışarıdan görünür değildir ve bazen bireyin kendisi bile bu ruh hali değişimini önceden anlayamaz ya da tahmin edemez (Jönsson et al., 2011).
-
Bipolar bozuklukta manik ve hipomanik dönemler, kişinin aile bireylerine karşı öngörülemeyen pasif ve agresif davranışlara neden olabilir. Bu durum, aile üyeleri açısından hayal kırıklığı ya da korku hissiyle sonuçlanabilir (Jönsson et al., 2011).
-
Aile üyeleri duygu geçişi dönemlerini önceden tahmin edemedikleri için, bipolar bireyi doğru bir şekilde anlayamadıklarını ve tam olarak istedikleri şekilde etkili şekilde yardımcı olamadıklarını, durumu idare etmekte güçlük çektiklerini hissederler (Jönsson et al., 2011).
-
Ruh hali değişimlerinin ardındaki nedeni kabul edilebilir düzeyde anlayamadıkları, ancak bunun kalıtsal olabileceğini bildikleri için, diğer aile bireylerinde de bipolar bozukluk olup olmadığını sorgulama eğilimindedirler; bu durum genellikle kaygı ve kendilerini ve başkalarına nasıl davrandıklarını sorgulama hissiyle sonuçlanır (Jönsson et al., 2011).
-
Tüm bunlarla tek başlarına baş ederken, normalliği sürdürmek başka bir öncelikli kaygı haline gelmiştir; aile üyeleri bipolar bozukluğu sosyal açıdan ele almak konusunda kendilerini güçsüz hissetmişlerdir, ancak durumu olduğu gibi kabullenmeye başladıklarında, anormal olan şey onlar için zamanla normal hale dönüşür (Jönsson et al., 2011).
-
Aile üyeleri genellikle bipolar bozukluk hakkında kendi çevrelerindeki kişiler ile konuşurken dikkatli olmaları gerektiğini hissederler. Durumun içerisinde bulunmayan bireylerin empatik olmayan yaklaşımları, aile bireylerini duygusal olarak sosyal destekten mahrum bırakılmış hissettirebilir, bu durum onların aile desteği almalarını neredeyse imkânsız hale getirerek dolaylı yoldan bipolar bireyin tedavi sürecini de etkilemektedir.
Sonuç
Bipolar bozukluk, sadece bireyin hayatını değil aynı zamanda çevresindeki insanların da hayatını etkileyen bir duygu durumu bozukluğudur. Bu bozukluktan en çok etkilenenler arasında aile bireyleri yer almaktadır. Aile bireylerinin etkilenme biçimlerini anlayabilmek ve onlarla empati kurarak almaları gereken aile desteğini alabilmelerini sağlamak, genelde ihmal edilen aile bireylerinin ruhsal sağlığını koruma noktasında yardımcı olurken, bipolar bozukluğa sahip bireyin tedavi sürecini daha rahat geçmesini sağlamaktadır.
Kaynakça
-
Jönsson, P. D., Skärsäter, I., Wijk, H., & Danielson, E. (2011). Experience of living with a family member with bipolar disorder. International Journal of Mental Health Nursing, 20(1), 29–37. https://doi.org/10.1111/j.1447-0349.2010.00704.x
-
Jönsson, P. D., Wijk, H., Skärsäter, I., & Danielson, E. (2008). Persons living with bipolar disorder— their view of the illness and the future. Issues in Mental Health Nursing, 29(11), 1217–1236.
