Günümüz Türkiye’sinde gündemdeki hızlı değişim, ekonomik dalgalanmalar, sosyal kutuplaşmalar, doğal afetler ve politik belirsizlik gibi faktörler, bireyler üzerinde ciddi bir psikolojik yük oluşturmaktadır. Bu yükün en yoğun hissedildiği gruplardan biri, hem akademik baskılarla mücadele eden hem de gelecekte ruh sağlığı profesyoneli olmayı hedefleyen psikoloji öğrencileridir. Bu öğrenciler, toplumun psikolojik durumunu gözlemlemenin ötesinde, gündemin stresinden doğrudan etkilenmektedir. Bu makalede, Türkiye’deki güncel olayların üniversite öğrencileri, özellikle psikoloji öğrencileri üzerindeki etkileri, alan araştırmaları ve uzman görüşleri ışığında incelenecek; stres faktörleri ve stresle başa çıkma yolları ele alınacaktır.
Üniversite Öğrencilerinde Gündem Kaynaklı Stresin Boyutları
DergiPark’ta yayımlanan “Stres ve İnternet Kullanımı İlişkisi: Türkiye’deki Üniversite Öğrencileri Arasında Bir Alan Araştırması” başlıklı makale, üniversite öğrencilerinin yüksek stres düzeyleriyle karşı karşıya olduğunu ve bu stresin büyük ölçüde ülke gündeminden kaynaklandığını ortaya koymaktadır. Araştırmaya göre, ekonomik kriz, eğitim sistemindeki belirsizlikler, işsizlik kaygısı, politik gerilimler ve sosyal medyada yoğun bilgi akışı, öğrencilerin psikolojik yükünü artırmaktadır. Psikoloji öğrencileri için bu stres daha karmaşıktır; çünkü onlar, bireysel olarak bu olaylardan etkilenmenin yanı sıra, başkalarının duygularını anlamaya çalışırken empati yorgunluğu yaşamaktadır.
Araştırma, stres düzeyleri yükseldikçe öğrencilerin internet ve sosyal medya kullanımının da arttığını göstermektedir. Bu durum, bir yandan kaçış mekanizması olarak işlev görürken, diğer yandan gündemle daha fazla yüzleşmeye yol açarak kaygı seviyelerini yükseltmektedir. Haber siteleri, Twitter ve Instagram gibi platformlar; afet, cinayet, kriz ve zam gibi olumsuz haberleri hızla yayarak öğrencilerin zihinsel yükünü artırmaktadır.
Psikoloji Öğrencilerinin Duygusal Yükü
PsikolojiPark tarafından düzenlenen “Türkiye’deki Güncel Olayların Ruh Sağlığımıza Etkileri: Nasıl Başa Çıkarız?” başlıklı canlı yayında, uzman psikologlar, gündemin psikoloji öğrencileri üzerinde yarattığı özel baskıyı detaylı bir şekilde ele almıştır. Özellikle deprem gibi travmatik olaylar sonrası, eğitim sürecinin başında olan öğrencilerden sosyal medyada bilgi verme, destek sağlama veya yönlendirme yapma beklentisi oluşmaktadır. Bu beklenti, bilgi eksikliğinden kaynaklanan kaygıyı ve “yeterli olamama” hissini tetiklemektedir.
Uzmanlar, psikoloji öğrencilerinin kendilerini “toplumu iyileştirme sorumluluğu” taşıyan bireyler gibi hissettiğini ve bu duygunun hem akademik hem de kişisel baskıları artırdığını vurgulamıştır. Bu öğrencilerde sıkça tükenmişlik sendromu, ikincil travma, uykusuzluk ve gelecek kaygısı gözlemlenmektedir.
Belirsizliğe Tahammülsüzlük ve Gelecek Kaygısı
Ekonomik dalgalanmalar ve mezuniyet sonrası istihdam belirsizliği, psikoloji öğrencilerinde yoğun bir gelecek kaygısına neden olmaktadır. Klinik Psikolog Dr. Derya Karakuş, canlı yayında, gençlerin zihinsel enerjilerinin büyük bir kısmını “Mezun olunca ne olacak?”, “Yüksek lisans yapabilecek miyim?” veya “Bu ülkede mesleğimi icra edebilecek miyim?” gibi sorulara yanıt aramakla tükettiğini belirtmiştir. Bu sorular, mezuniyet sonrası hayata dair belirsizlik yaratarak stresin en büyük tetikleyicilerinden biri haline gelmektedir.
Sosyal Medya ile Maruz Kalma ve Tükenmişlik
Dijital çağda büyüyen öğrenciler için sosyal medya, hem bilgi kaynağı hem de duygusal tetikleyici olabilmektedir. Bahsi geçen araştırmada, sosyal medya kullanımının öğrencilerin stres düzeyleriyle doğrudan ilişkili olduğu belirtilmiştir. Sürekli olumsuz haberlere maruz kalmak, felaket habercisi paylaşımlar ve kutuplaştırıcı söylemler, öğrencilerde duygusal tükenme ve sosyal izolasyona yol açmaktadır.
Psikoloji öğrencileri, toplumsal olaylara karşı daha duyarlı olmaları beklendiği için, sosyal medyada karşılaştıkları içerikleri yüzeysel bir şekilde geçememektedir. Olaylar üzerinde derinlemesine düşünmeleri, psikolojik yüklerini daha da artırmaktadır.
Stresle Başa Çıkma Yöntemleri ve Öneriler
Her ne kadar stres yükü ağır olsa da, psikoloji öğrencileri için stresle başa çıkma yöntemleri, tükenmişlikten korunmada kritik bir rol oynamaktadır. Uzmanların önerdiği başa çıkma mekanizmaları aşağıda sıralanmıştır:
- Sosyal Medya Detoksu: Belirli aralıklarla sosyal medyadan uzak kalmak, bilgi kirliliğine maruziyeti azaltarak zihinsel dinginlik sağlar.
- Destek Grupları: Üniversitelerde oluşturulacak destek grupları, öğrencilerin kaygılarını paylaşabilecekleri ve empati kurabilecekleri güvenli alanlar sunar.
- Danışmanlık ve Süpervizyon: Eğitim sürecindeki psikoloji öğrencilerine yönelik profesyonel danışmanlık, duygusal yüklerini dengelemelerine yardımcı olur.
- Meditasyon ve Farkındalık Egzersizleri: Nefes egzersizleri, yoga veya meditasyon, günlük stresle başa çıkmada etkilidir.
- Profesyonel Yardım: Stres belirtileri yoğunlaştığında, bir uzmandan destek almak önemlidir.
Sonuç
Türkiye gibi gündemi hızla değişen ve krizlerle şekillenen bir ülkede psikoloji öğrencisi olmak, sıradan bir üniversite deneyiminden daha fazlasını gerektirir. Akademik, duygusal ve toplumsal baskılarla mücadele eden bu öğrenciler, kendi ruh sağlıklarını korumakta zaman zaman zorlanabilir. Bu nedenle, üniversitelerdeki ruh sağlığı hizmetlerinin güçlendirilmesi, psikoeğitimlerin yaygınlaştırılması ve mesleki dayanışma ağlarının oluşturulması büyük önem taşımaktadır.
Psikoloji öğrencileri, yalnızca geleceğin terapistleri değil, aynı zamanda bugünün hassas, bilinçli ve duygusal olarak yüklü bireyleridir. Onların iyi oluş halleri, yalnızca kendileri için değil, ileride hizmet verecekleri toplum için de bir yatırımdır.
Kaynakça
- Gülnar, B. (2016). Stres ve İnternet Kullanımı İlişkisi: Türkiye’deki Üniversite Öğrencileri Arasında Bir Alan Araştırması. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (42), 37–57. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ikad/issue/76215/990974[](https://dergipark.org.tr/tr/pub/ozelegitimrehberlikdergisi/issue/66067/1032756)
- PsikolojiPark. (2025, Mart 28). Türkiye’deki Güncel Olayların Ruh Sağlığımıza Etkileri: Nasıl Başa Çıkarız? [Instagram canlı yayın]. https://www.psikolojipark.com/akademi/egitimler/turkiye-gundemi-ve-ruh-sagligi-uzmanlarla-sorucevap-3104[](https://www.hurriyet.com.tr/haberleri/psikoloji)
