Günümüz çağı artık internet üzerinden yapılan aktivitelerle doludur. Bu aktiviteler bireylerin düzenini engellemektedir. Bu engellenen düzen genel olarak uyku düzeninin bozulması, düşünememek, sosyalleşmeyi engellemek, yalnızlaştırmak, zamanın farkında olmamak, yemek yemeyi unutmak ve niceleri… Hepimiz hayatımızda bir kez de olsa demişizdir: “Ooo, ne ara 5 (saat tahmini) saat geçti.” Bu gibi sözler bize sosyal medyanın etkisini gözler önüne serebilmektedir. Bu zamanların artması, bize temel ihtiyaçlarımızı halletmek gibi günlük düzenimize de engel olabilmektedir.
Sosyal Medya ve Yeme Davranışları
Sosyal medyanın etkisini temel ihtiyaçlar açısından bakarsak; günümüz zamanında temel ihtiyaçlar denilince akla gelenlerden biridir yemek yemek. Oysa internette çok kullandığımız mecralardan biri olan sosyal medya kullanımı, bireylerin çoğunda yemek yemeyi artırırken bazılarında yemek yemeyi azaltmaktadır. Bu dengesizlik bireylerde gözle görülür bir sorun teşkil etmezken, bir süre sonra bireylerde sorun teşkil etmeye başlar. Sonuçta bedenimizin bir yapısı vardır ve bu şekilde yaparak bu yapıyı, düzeni bozmaktayız. Bu iki davranıştan bahsedersek:
Yemek Yeme Davranışının Artırılması
Bu davranış bireylerde obeziteye yol açmaktadır. Birey ekran başında uzun süre durarak hareket etmemektedir. Aynı zamanda pratik olsun diye dışarıdan söylediği abur cuburlarla kilo alımını pekiştirmiş olmaktadır. Bu olay başta bireyde bir sorun teşkil etmezken, bir süre sonra gerçek dünyaya dönünce kendi bedeninden nefret etmeye ve katı diyetler gibi sorunu çözecek yollara başvurmaktadır. Bu davranışlar sonucunda bireyin hem fiziki hem ruhsal sağlığı tehdit altına girer. Bireyde obezite, yeme bozuklukları, kişilik bozuklukları gibi psikolojik rahatsızlıklar olmak üzere karaciğer yetmezliği gibi fiziki hastalık tanısı da alabilmektedir.
Yemek Yemenin Azaltılması
Bir diğer davranış olan yemek yemenin azaltılması da birey, ekran başında durmaktan dolayı zaman algısını kaybetmeye başlar. Bu süreçte birey, unutarak yemek yememeye veya daha fazla zaman geçirmek için yemek yeme davranışından vazgeçebilir. Birey bu süreçlerden dolayı yemek yeme alışkanlığını kaybetmeye başlar. Kilo kaybetme probleminden dolayı bireyin fiziki sağlığı tehdit altına girer ve bir süre sonunda da ruhsal sağlığı da tehdit edilmektedir.
Sosyal Medyanın Beden Algısına Etkisi
Bu iki davranış, bireyin sosyal medyayı fazla kullanımından, yani ekran süresini fazla tutmaktan kaynaklı iken, sosyal medyanın pasif olarak yaptığı bir diğer özelliği ise algı değiştirmedir.
Algı değiştirmenin ne olduğuna bakarsak, sosyal medya gün içinde yüzlerce hatta binlerce kişinin giriş yaptığı bir internet ortamıdır. Bu ortamda bireyler en çok fotoğraflarını paylaşmaktadır. Bu fotoğrafların içeriğine baktığımızda, fotoğraflardaki çoğu kişinin zayıf ve güzel bireylerden oluştuğunu görebiliriz. Bu bireylerin çoğuyla konuşma ihtimalimiz olsaydı, çoğunun diyeceği cümleler şu şekilde olacaktır:
- Filtre uygulamaktayım.
- Photoshop yapmaktayım.
- Zayıf kalabilmek için kiloma dikkat ediyorum…
Birey, sosyal medyada görmüş olduğu bu tarz fotoğraflardan dolayı kendi kilosuna kafayı takabilir ve zayıflama yoluna girebilir. Bu olaylar bireylerde takıntılı davranışların oluşumuna yol açabilmektedir. Bu takıntılı davranışlar sonucunda sağlıklı bir şekilde kilo kaybetmek yerine, hızlıca kilo kaybetmek isteyebilir. Bunun sonucunda da birey kendisini uzun süre aç bırakmak gibi yanlış telafi yöntemlerine yönelebilmektedir. Bu süreçler ve davranışlar sonucunda birey hem fiziki sağlığından hem ruhsal sağlığından olabilir. Yukarıda dediğimiz rahatsızlıklar, bireylerde görülebilme potansiyelini artırmaktadır.
Sonuç ve Öneriler
Günümüzde en çok kullanılan ortamlardan biridir internet. Bu ortamda birey zamanının çoğunu geçirebilmektedir. Bu zaman, bireyin gözünde kısa bir vakit iken, gerçekte birkaç saati kapsayabilmektedir. Bu zamanların artırılması bireyde günlük aktivitelerinin azalmasına, abur cubur tüketimini artırmakta veyahut yemek yeme davranışını azaltmaktadır.
Bireylerde görülen bu tarz davranış tarzları aktif bir şekilde iken, bireyde pasif olarak da etkileyebilmektedir. Sosyal medyada fotoğraf paylaşmak, en çok yaptığımız bir davranış tarzıdır. Bu fotoğraflarda filtreli, photoshoplu, kendimizi zayıf ve güzel bulduğumuz fotoğrafları paylaşmaktayız. Bu tarz fotoğraflarda bireyde algı değişimine sebep olmaktadır. Birey, zayıflamak veya kilo almamak için elinden geleni yapabilmektedir. Bu davranışların hepsine genel olarak baktığımızda, bireylerde fiziki bir sağlık problemi veya ruhsal bir rahatsızlığa yol açabilmektedir.
Bu nedenle sosyal medyayı bilinçli kullanmalı, süre kullanımında sınırlama getirilmeli, eleştirel düşünebilmeli ve nice davranışlarla bu sorunları yaşamayı engellemekteyiz. Unutmamalıyız ki ekranın ötesindeki hayat, bedenimizle ve ruhumuzla kurduğumuz sağlıklı ilişkilerdedir.
