İnternetin hayatımıza girmesi ile birlikte sosyal medya hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Sosyal medya platformları boş zamanlarımızı eğlenceli hale getirmek adına kullandığımız ve arkadaşlarımızla sohbet edip, şehir dışı ya da yurt dışında yaşayan yakınlarımızı yanımızdaymış gibi hissetmemize, yeni insanlar ile tanışıp sosyalleşmemize yardımcı olan cezbedici platformlar haline gelmiştir. Sosyal medya platformlarının cazibesine kapılan ve gerçek yaşamla bağlantını koparan bireylerin en güncel problemlerinden biri de sosyal medya bağımlılığıdır. Peki nedir bu sosyal medya bağımlılığı?
1. Sosyal Medya Bağımlılığı
Hayatın her alanında olan ve bireylerin hayatını birçok yönden kolaylaştıran sosyal medyanın bilinçsiz ve sınırsızca kullanımı giderek artan bir problem haline gelmiş ve sosyal medya bağımlılığı günümüzün en güncel ve en patolojik problemlerinden birisi haline gelmiştir.
Sosyal Medya Bağımlılığının Nedenleri ve Psikolojik ve Sosyal Açıdan Yarattığı Etkiler
1.1 Sosyal Medya Bağımlılığının Sebepleri ve Görünümleri
Sosyal medya bağımlılığının oluşmasında etkisi olan en önemli unsurlardan birisi, bireyin sosyal medyayı aktif olarak kullanmadığı süre zarfında ruh halinde oluşan psikolojik ve içsel huzursuzluğu giderme eğiliminde olmalarıdır. Sosyal medyayı aktif olarak kullanmak bireyde oluşan huzursuzluğu giderdiğinden dolayı çeşitli sosyal platformlar daha çok benimsenip kabul görmektedir. Aktif olma süresinin giderek artması bireyin huzursuzluk duygusundan kaçmasını sağlayıp rahatlatır. Söz konusu duygu durumu tekrar oluştuğunda içsel çöküşten kaçınmak adına bireylerin daha fazla sosyal medya kullanım eğiliminde bulunurlar. Bireylerin sosyal medya kullanımında aşırıya kaçması, zamanının çoğunu sosyal medyada aktif olarak geçirmesi ve buna bağlı olarak günlük kişisel, sosyal, eğitsel, mesleki sorumluluk ve görevlerini tamamlamakta sorun yaşamaları kaçınılmazdır. Sosyal medya bağımlılığı bireylerin günlük işselliğine olumsuz etki etkilerinin olduğu kaçınılmaz bir gerçektir.
1.2 Sosyal Medya Bağımlılığının Depresyon Üzerindeki Etkisi
Bireyler zaman zaman yaşadığı çeşitli durumlardan dolayı mutsuzluklarından, umutsuzluklarından ve stresten uzaklaşmak, günlük yaşam problemlerini unutmak adına sosyal medya platformlarını çare olarak kullanırlar. Sosyal medya depresif olmaya yatkın ya da depresif olan bireyler tarafından daha çok tercih edilmektedir. Depresif bireyler sosyal medyayı ‘sosyal destek’ amacı ile kullanmaktadırlar. Bireylerin sosyal destek ihtiyaçları sosyal medya platformlarından karşılamaları giderek artmakta, gerçek yaşantılarındaki sosyal destek ise giderek azalmaktadır. Gerçek hayattaki sosyal desteğin giderek azalması depresif olan ve depresif olmaya yatkın bireyleri daha derin bir yalnızlık ve içsel çöküş içerisinde hissetmelerine neden olmaktadır. Sosyal medya platform sürelerinin artışı depresyonun patolojik gelişiminde çok büyük artışlara neden olmaktadır.
1.3 Sosyal Medya Bağımlılığının İletişim Üzerindeki Etkisi
Sosyal medya platformları sınırsız, zamansız ve kolay iletişim imkanları sunulmasından kaynaklı kişilerarası iletişiminin en çok kullanılan bir iletişim biçimi haline gelmiştir. Bireylerin yüz yüze iletişim ihtiyaçlarını sanal olarak gidermektedirler. Söz konusu olan iletişim biçimi bireylerin zamanla yüz yüze iletişim kurabilme ve devam ettirebilme yeteneğini engellemektedir.
1.4 Sosyal Medya Bağımlılığı ve Yaşam Doyumu Üzerindeki Etkisi
İletişim ve etkileşim aracı olarak sosyal medyayı kullanan bireyler sürekli olarak yenilikleri ve tanıdığı kişilerin hayatlarını takip etme ihtiyacı hissetmektedir. Bu hissi gereklilik olarak gören bireyler takip etme amaçlarına ulaşamadıklarında kendilerini hayattan kopmuş, eksik ve geri kalmış olarak görür. Hayattan kopma ve eksiklik hissi bireylerin yaşam doyumunu düşürmektedir.
1.5 Sosyal Medya Bağımlılığı ve Aile İçi İlişkiler Üzerindeki Etkisi
Ailedeki bireylerin sosyal medyada aktif olma süresinin artması, aile ile geçirilecek kaliteli vakitten alıkonmalarına sebep olmaktadır. Sosyal medyanın özgürlüğünden ve tanışma platformlarından yararlanan genç birey sanal flört olarak romantik ilişki hayatına geçiş yapar. Bu durum aileleri endişelendiren en güncel problemlerden birisi olduğu gibi genç bireyler ile ebeveynler arasında da çatışma, huzursuzluk ve yıkıcı bağ yaratacak etkiye sahiptir.
1.6 Sosyal Medya Bağımlılığı ve Romantik İlişki Üzerindeki Etkisi
Romantik ilişkinin ilişki türüne, iletişim biçimine zarar verdiği düşünülen en büyük etken sosyal medya ve sosyal medya bağımlılığıdır. Sosyal medya platformlarında çok zaman geçiren ya da patolojik olarak bağımlı olan çiftler arasında zamanla iletişim kopukluğu olur ve oluşan kopukluk aralarındaki romantik bağın zarar görmesi kaçınılmaz bir sondur.
Sonuç
Yapılan araştırmalar ışığında sosyal medya bağımlılığının iletişim, yaşam doyumu, aile içi iletişim ve etkileşimini kötü etkilediği ve psikolojik olarak da depresyona sürüklediği gözlemlenmiştir. Sosyal medyada geçirilen sürelerde artış olmasının bağımlılığa yol açtığı anlaşılmıştır. Peki bu bağımlılık için ne yapmalı? Bireylerin sosyal medyada geçirdikleri süre zarfını bilinçli şekilde sınırlandırmalı, sınırlandırmakta problem yaşıyorsa profesyonel bir destek almalıdır. Sosyal medya bağımlılığı yaşayan bireyler bunun bağımlılık boyutuna ulaştığının bilincinde değiller ise aileleri ve sosyal çevreleri bireylere farkındalık kazandırarak profesyonel destek almaları konusunda destek olmalıdır. Aile bağları, romantik ilişkileri ve psikolojileri dönülmez bir hasar almadan bireylerin destek alması hayatlarını düzene sokar, sosyal ve aile ilişkilerini düzeltmesine yardımcı olup, yaşam doyumunu artıracaktır.
