Çocukluk dönemi, hem bedensel gelişim hem de duygusal gelişimin yoğun olarak yaşandığı bir dönemdir. Bu süreçte çocuklar, kendi bedenlerini keşfetmeye başlar ve zaman zaman ebeveynleri şaşırtan davranışlar sergileyebilirler. Mastürbasyon da bu davranışlardan biridir. Toplumda tabu olarak görülebilen bu konu, aslında gelişimsel süreç içerisinde çocuğun doğal olarak karşılaştığı bir deneyimdir. Ancak, bu davranışın nasıl değerlendirileceği ve çocuklara nasıl yaklaşılacağı ebeveynler için kafa karıştırıcı olabilir.
Yalnız Değilsiniz
Bir terapist olarak ebeveyn görüşmelerinde, anne ve babaların çocuklarının bu davranışlarını utanarak ve zorlanarak dile getirdiklerine sıkça tanık oluyorum. Oysa bu durum çoğu zaman gelişimsel süreçlerin doğal bir parçası olarak değerlendirilmelidir. Bu yazının amacı da, ailelerin bu konuda daha sağlıklı bakış açısı geliştirmesine katkı sunmaktır.
Çocukluk dönemi mastürbasyonu, çocuğun cinsel organını eliyle ya da herhangi bir nesneyle uyarması veya bir yere cinsel organını sürtmesiyle gerçekleşir. Bu davranış çoğunlukla 2-6 yaş arasında görülür. Bu dönemde çocuklar bedensel farkındalık geliştirir ve bedenleriyle temas kurabilirler. Ancak çocuklar bu davranışı yetişkinler gibi cinsel haz almak için değil, rahatlama, merak ya da sıkıntı giderme amacıyla gerçekleştirirler. Tıpkı parmak emme veya tırnak yeme gibi mastürbasyon da çocuğun gerilimini azaltan bir öz düzenleme biçimi olabilir. Eğer bu davranış çocuğa fiziksel zarar vermiyor ve günlük işlevselliğini etkileyecek düzeyde bir alışkanlığa dönüşmüyorsa, gelişiminin doğal parçası olarak değerlendirilebilir.
Çocuğun Mastürbasyon Yaptığı Nasıl Anlaşılır?
Bazı davranışsal işaretler gözlemlenebilir:
- Sık nefes alma
- Terleme, kızarma
- Donuk bakışlar ve ritmik kasılmalar
- Tekrarlayan ileri-geri veya daire hareketler
- Dış çevreyle bağlantı kopması
Ancak bu belirtilerin tümü mastürbasyonla ilgili olmayabilir. Fiziksel tahriş ya da kaşıntı gibi başka nedenler de göz önünde bulundurulmalıdır.
Bu Davranışın Olası Nedenleri
Bu davranışın olası nedenlerini birlikte inceleyelim:
- Fiziksel Rahatsızlıklar: Alt bez kullanımı, genital bölgede tahriş ya da enfeksiyon gibi fiziksel nedenlerle de çocuk bu bölgeyle fazla ilgileniyor olabilir. Bu tür durumlarda medikal kontrol önerilir. Kızarıklık durumu kontrol edilmelidir.
- Bedensel Keşif: Çocuklar özellikle okul öncesi dönemde bedenlerini keşfetme sürecindedirler. Genital bölge de bu sürecin bir parçasıdır. Bu rahatlamayı tesadüfen keşfettiklerinde bu hissi tekrarlamak isteyebilirler.
- Kendini Yatıştırma: Mastürbatif davranış, çocuk için parmak emmeden farksızdır. Çocukların mastürbasyona yönelmesi genellikle yalnız kaldıkları, sıkıldıkları veya uykusu geldiği zamanlarda artış gösterebilir. Aile içi çatışmalar, yeni kardeşin gelişi, taşınma gibi stres faktörleri de bu davranışın tetikleyicisi olabilir. Kendini rahatlatma ihtiyacı hisseden çocuk, bu davranışı bir kaçış yolu olarak görebilir.
- Merak ve Öğrenme: Bu yaş grubundaki çocuklar çevreleri ile ilgili çok fazla soru sorma eğilimindedirler. Çevrelerini olduğu kadar bedenlerini tanımak isterler. Cinsellikle ilgili bilgi henüz gelişmediği için bu davranış cinsellikten çok merak ve keşifle ilgilidir.
- Uyaran Eksikliği veya Duygusal İhmal: İlgi eksikliği, oyun eksikliği ve etkileşim eksikliği olan çocuklar; yalnızlık, güvensizlik, yeni kardeşin doğumu gibi yaşam olayları sonrasında duygusal boşluklarını bu davranış ile doldurmaya çalışabilirler.
- Model Alma veya Maruz Kalma: Çocuk, başkasının bu tür bir davranışını gözlemlemiş olabilir veya yaşına uygun olmayan içeriklere istemeden maruz kalmış olabilir. Bu durumda davranışın kaynağı farklı bir müdahale gerektirebilir, uzman desteği almak önemlidir.
Çocukların Cinsellikle İlgili Soru Sorması Normal mi?
Elbette. Çocuklar, bedenleri ve cinsellikleri hakkında sorular sorabilirler. Bu sorulara açık, doğru ve yaşına uygun yanıtlar vermek, onların sağlıklı beden algısı geliştirmelerine yardımcı olur. Çocuğun endişelerini gidermek ve doğru bilgi almasını sağlamak, anne babanın sorumluluğundadır. Ebeveyn kendini yetersiz hissediyorsa, bir uzmandan destek alması çok kıymetlidir.
Çocuğum Cinsel Organıyla Oynuyor, Ne Yapmalıyım?
Çocukların cinsellikle ilgili sadece soru sormakla değil, davranışlarıyla da meraklarını dışa vurmaları unutulmamalıdır. Refleks olarak genital bölgesine dokunmanın, zamanla haz almaya dönüşebileceği fark edilmelidir. Bu durum, yetişkinlerin yaşadığı cinsel hazla karıştırılmamalıdır. Çocuklar bu eylemi duygusal rahatlık için yaparlar.
Ebeveyn olarak dikkat edilmesi gereken, çocuğun bu davranışı ne sıklıkla, nerede ve hangi koşullarda sergilediğidir. Mastürbasyon davranışının sık tekrarı ya da çocuğun sosyal yaşamını etkilemesi halinde bir uzmana danışmak uygun olacaktır.
Bu süreçte en önemli nokta, ebeveynlerin tepkisidir. Çocuğun bu davranışıyla karşılaşıldığında verilen tepkiler, onun beden algısı ve cinselliğe dair duygusal tutumları üzerinde belirleyici rol oynar. “Yapma”, “ayıp”, “çek elini oradan” gibi sert ve utandırıcı ifadeler, çocuğun kendine dair suçluluk geliştirmesine yol açabilir. Bunun yerine, yaşına uygun dille rehberlik etmek, ilgisini farklı yöne çekmek ve sakin bir tavırla iletişim kurmak çok daha sağlıklı sonuçlar doğuracaktır.
Çocukların bu davranışları uygunsuz ortamlarda sergilemesi durumunda, onları yargılamak veya cezalandırmak yerine, bu davranışın mahrem bir alanla sınırlı olması gerektiğini anlatmak önemlidir. Örneğin, “Bu davranış özel bir şeydir ve yalnızken yapman daha uygun olur” gibi bir açıklama, çocukta hem mahremiyet bilincini hem de özdenetimi geliştirebilir.
Nelere Dikkat Etmeliyiz?
- Sert tepkilerden ve korkutucu ifadelerden kaçının.
- Çocuğa bu davranışın özel bir alanda yapılması gerektiğini sakin bir dille anlatın.
- Onu anlayışla karşılayın, ilgisini başka etkinliklere yönlendirin.
- Davranış sık ve kontrolsüz hale geldiyse bir çocuk psikoloğundan destek alın.
Sonuç
Çocuklukta mastürbasyon, çoğunlukla gelişiminin doğal bir parçasıdır ve ebeveynin bu davranışa nasıl yaklaştığı, çocuğun kendilik gelişimi üzerinde büyük etkiye sahiptir. Korku, utanç ve cezalandırma yerine anlayış, yönlendirme ve sevgiyle yaklaşmak; çocuğun bu süreci sağlıklı bir şekilde atlatmasına yardımcı olacaktır. Unutulmamalıdır ki çocuk, yetişkin değil; onun dünyasını anlamaya çalışmak, onu biçimlendirmekten çok daha değerlidir.
