Sorununuzu anlamlandırma da eksiklik yaşıyor ve ben hangi uzmana başvurmalıyım diye düşünüyorsanız bu yazı tam size göre.
Psikolojik danışma ile psikoterapi kavramlarının günümüzde birbirlerinin yerine kullanılmaktadır. Peki arasındaki varlar ve benzerlikler nelerdir?
- Psikoterapi daha çok Avrupa ekolünden doğmuştur. Psikoterapi Yunanca kökenleri olan psche ve terapi kelimelerinin birleşmesinden oluşur. Psche ruh, can, yaradılış anlamlarına gelirken, terapi bakım vermek, bakmak anlamlarına gelir. Her iki kelimenin birleşmesi ruha bakım vermek
anlamına geldiği söylenebilir.
- Psikolojik danışma 1-8 seans süren, kişiye problemi ve çözüm yolları üzerine genel bir bakış açısı sağlayan bir süreçtir.
- Psikolojik danışmada bireylerin daha çok pozitif yönlerinden hareketle çalışılır, pozitif yönlere vurgu yapılır.
- Psikoterapide var olan rahatsızlık iyileştirilmeye çalışılır, olumsuz olan durumun seviyesinin azaltılması ya da ortadan kaldırılmasına odaklanılmıştır.
- Psikoterapi içsel sorun ve çatışmalarla ilgili ciddi problemlere odaklanır. • Psikoterapi ve psikolojik danışma, bireye işlevselliğini geri kazanması için sunulur.
- Psikoterapi hizmetinde karşılaşılan sorunların çözümü genellikle psikolojik danışma hizmetine göre daha uzundur.
- Psikolojik danışmada danışmanın farkındalığı arttırma üzerine durulurken, psikoterapide bir sorunun tanımlama, tedaviye yönelmek, soruna yoğunlaşma vardır.
- Psikolojik danışma hizmetinde çeşitli ihtiyaçlara yönelik kişisel problemler ve uyum sorunları alıp ele alınırken psikoterapide daha derin psikolojik problemler incelenir.
Hem psikolojik danışma da hem de psikoterapi de amaçlar ortaktır.
Danışman ile danışan arasında neye odaklanacağı konusunda bir fikir birliği olmalı. Hem danışan hem danışman konuşulan ve anlaştıkları amaca göre çalışması gerekir. Danışmanlık sürecinde bazı görevlerin yerine getirildiği etkinlikler verilir. Danışan, bu sürece başlarken değişime, gelişime, farkındalığa açık olmalı. Danışan verilen ödevleri ve etkinlikleri yapmaya istekli olmalıdır ki hayatında daha iyi işlevsel olabilsin. Bu süreçte danışanın danışmadan neyi kazanmayı umut ettiğini, onunla birlikte araştırmak en önemli ve ilk basamaktır.
Arasındaki farkları ve ortak amaçlarını detaylıca inceledik. Peki iyi bir uzmanın özellikleri nelerdir?
- Empatik
- Öğüt veya tavsiye vermeyen
- Saygılı
- Kültürel farklara duyarlı
- Sessizlik becerisini iyi kullanan
- Güvenilir olan
- Gizliliğe önem veren
- Ulaşılabilir olan
- Samimi
- Mizah anlayışı olan
- Şimdi ve burada odaklılık
- Gelişime ve değişime açık
Psikoterapi ve Psikolojik Danışma Neyi Temele Alarak İlerler?
Hem psikolojik danışmada hem de psikoterapide aynı kuramlar kullanılır. Kuramlar danışmanlık sürecine yol gösterir. Uzmanın benimsediği kuramlara göre sorununuza bakış açısı da değişebilir. Kimi kuramlar davranışlara odaklanırken kimi kuramlar da bilişsel yöne yani düşüncelere odaklanır. En çok kullanılan kuramların özelliklerini kısaca açıklamak istiyorum.
- Psikoanalitik yaklaşım: Freud, insan doğasına bakışı kötücüldür. Freud’a göre insan güçlü içsel dürtülerle hareket eder. Kaygıyla başa çıkmak için ego, savunma mekanizmaları geliştirir. Bu kuram yıllar içerisinde güncellenmiştir. Kısaca, bilinçdışısüreçler incelenir. Rüya analizi, direnç analizi, serbest çağrışım temel teknikleridir.
- Çözüm odaklı kısa süreli terapi: Gelecek ve şu an önemlidir. Danışanın güçlü yönlerine vurgu yapar. Oturumları uzatmaz ve teşhis koymazlar. Benimsedikleri bakış açısı şudur; ufak değişiklikler büyük sonuçlar doğurur. Bu terapi yeni ve güncel bir yaklaşımdır.
- Akılcı duygusal davranışçı terapi: Albert Ellis, duygu ve düşünce arasında neden sonuç ilişkisinin olduğunu düşünür. Akılcı inançlar ve akılcı olmayan inançlar vardır. Bireyin akılcı inançlara ulaşmasını engelleyen ‘-meli -malı ve emir cümleleridir.’
- EMDR – Eye Movement Desensitization and Reprocessing: Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme Terapisi” olarak Türkçeye çevrilmiştir. EMDR travma tedavisidir. Travmatik anıları silmekten ziyade bu olumsuz deneyimleri nasıl anlamlandırdığımızı ve işlediğimizi yeniden ele alarak danışanların semptomlarını hafifletmeye çalışır. Depresyon, anksiyete, yeme bozuklukları gibi önemli birçok hastalığı tedavi etmede kullanılabilir.
Sevgili okurlarım, bu yazımda sorununuzu anlamlandırmayı kolaylaştıracak ve iyi bir uzmanın nasıl özellikte olması gerektiği hakkında bilgiler verdim. Bir uzmana gitmeden önce eğitim durumunu sormalı ve yeterliliklerini bilmelisiniz.
Lisans ve yüksek lisans eğitimleri olmayan kişilere kendinizi ve sorununuzu açmamalı ve paranızı boşa harcamamalısınız.
