Hayat iniş ve çıkışlarla dolu bir döngüdür. İnsanlığın başından şimdiye kadar herkesin hayatta yaşadığı süreçlerin benzerliği, bireysel hayatlarının farklılığıyla ilerlemiştir. Teknoloji çağı olması ve beraberinde getirdiği ekonomik, politik savaşlarla birlikte hayatın üstüne bireysel yaşamlara pay edilen bir yük binmiştir. Hal böyle olunca günümüzün hastalığı “iyi hissedememek” olsa gerek! Bu basit edinimi dahi kendinize karşılayamadığını düşünenler için basit ama etkili bir kılavuz olan bibliyoterapiyle tanışmaya hazır mısınız?
Bibliyoterapi Nedir?
Yunanca kitap anlamına gelen “Biblus” ve psikolojik yardım anlamına gelen “therapi” kelimelerinin birleşiminden oluşur. Bu bağlamda bibliyoterapi kitap yardımı ile ruhsal şifa sağlar. Kitap okumak üzerine yapılan araştırmalar, kitap okumayan kişilere kıyasla stres seviyelerinin belli bir seviyede kontrol altına alınabildiğini ve yüzeysel psikolojik rahatsızlıkların azaldığını gösterirken, böyle bir durumda dahi sağlanan yarar düşünüldüğünde kitapların ruhsal şifa amacıyla okunması halinde bibliyoterapinin etkisini yadsınamaz kılmaktadır.
Bibliyoterapi Hangi Türlerden Oluşur?
Bibliyoterapinin iki türü vardır: Klinik ve gelişimsel. Klinik bibliyoterapi, daha çok ruhsal şifa ve iyileşme için kullanılırken, gelişimsel bibliyoterapi ise bireyin kişisel gelişimini destekleme aracı olarak kullanılır.
Bibliyoterapi ile Ruhsal Şifa Nasıl Mümkün Olur?
Bireylerin psikolojik, sosyal ve duygusal sorunlarını çözme, anlamlandırma ve iyileştirme sürecinde kitapların kullanılmasını sağlar. Okunan türe özel karakterle ve onun duygularıyla özdeşleşerek empati sürecinden geçip duygu anlamlandırmasına veya duygusal iyileşmeye sebep olur. Bu nedenle bibliyoterapi, kişiye aslında hem terapi süreci içerisinde hem de bireysel bir şekilde fayda sağlar.
Bibliyoterapi Hangi Tür Kitaplar ile Gerçekleşir?
Kitap türü fark etmeksizin, roman, şiir, biyografi, anı gibi birçok türden destek sağlanabilir. Kitap okuyan iyileşme sürecindeki kişi, kendi sorununa benzer karakterlerle özdeşleşerek empati kurmayı ve kitapta anlatılan duygu durumuyla ilgili içgörü kazanmayı sağlar. Depresyon, anksiyete, kaygı, OKB, TSSB, yas süreci, bağlanma, varoluşsal kaygılar, ilişki sorunları gibi çok geniş bir yelpazede terapötik araç olarak kullanılır.
Terapi Süreciyle Birlikte Bibliyoterapi Desteği Nasıl Sağlanır?
Aslında tamamen danışana ve onun sebebine bağlı olarak bir ilerleme gösterir. Bu noktada terapist, danışanı için kendisiyle özdeşleşecek ve kendi duygularının farkına varmasını sağlayacak türde kitap içerikleriyle ilgili bir seçim yaparak okuma ödevi verebilir. Sonrasında terapi esnasında okuma kısmının danışana hissettirdikleri üzerine konuşulur. Ya da seans ödevi olarak okuyan danışan, okuma süresi boyunca kendisinde hissettiği duygu ve düşüncelerini bir deftere kaydederek bu defteri terapistiyle paylaşır. Kendisinde fark edilmemiş duygu ve düşünceleri benzer kurgusal olaylar ile fark etmesini sağlar.
Terapi Sürecinde Terapist Kontrolünde İlerleyen Bibliyoterapiyi, Kişisel Yaşamınızda Tek Başına Uygulamak Mümkün Müdür?
Evet. Kendi kişisel hikayenize uygun bir konu içeren kitapla başlayabilirsiniz. Fakat bu noktada pek de iyi olmadığınızı düşünüyorsanız, dikkatinizi çeken herhangi bir kitap eşliğinde ruhsal şifa sürecinize başlayabilirsiniz. Tek yapmanız gereken yanınıza bir defter ve kalem almak. Okurken kendinizde herhangi bir his uyandıran konu, durum ya da duygu hakkında içinizden geçenleri yazmak. Edebi bir yazı olması gerekmiyor. Sadece kendi iç sesinize kulak vermeniz yeterli olacaktır. Böylelikle kendi edebiyat günlüğünüzü oluşturabilir ve ara ara kendi duygularınıza göz gezdirip okuduğunuz kitaplar değiştikçe duygu ve düşünce değerlendirmesi yapabilirsiniz. Bu uygulama kendinizi daha iyi tanımanızı ve anlamanızı sağlarken kendinize katacağınız olumlu duygu ve düşünce değişimleriyle de duygusal iyileşmeye yardımcı olacaktır.
Bilimsel Destek ve Örnekler
Birçok bilimsel araştırma gösteriyor ki bibliyoterapi yöntemi tek başına dahi desteklenen duygusal iyileşme sağlamaktadır. Buna en güzel örnek David Hupperns “İyi Hissetmek” adlı kitabıyla kendi başına da belli bir seviyede iyileşmenin mümkün olduğunu göstermektedir. Bunun yanında oldukça etkili birçok psikolojik destek sağlayan kitaplar bulunmaktadır. Bu kitaplar hem kendinizde hissettiğiniz şeyleri anlamlandırmanıza destek olurken hem de kazandırdığı içgörüler ile olduğunuzdan daha iyi hissetmenize sebep olacaklardır. Fakat bibliyoterapiyi, psikolojik bilgi içerikli kitaplardan ayıran özelliği, kendi hislerinizi duymanıza ve katarsis yoluyla duygusal iyileşme yüklerinizi daha kolay bırakmanıza yardımcı olacaktır.
Bibliyoterapi Meraklıları için Kitap Önerileri
Bibliyoterapi meraklıları için buraya birkaç kitap önerisi bırakıyorum. Keyifle okumanız ve bireysel iyileşmeniz dileğiyle…
- Depresyon Konulu Roman:
Anna Karenina | Lev Tolstoy
Sırça Fanus | Sylvia Plath - Varoluşsal Kaygı Konulu Roman:
Bulantı | Sartre
Düşünceler | Marcus Aurelius - Anksiyete, Gelecek Kaygısı Konulu Roman:
Körlük | José Saramago
Açlık | Knut Hamsun - Yas Konulu Roman:
Bin Muhteşem Güneş | Khaled Hosseini
Karamazov Kardeşler | Dostoyevski - OKB Konulu Roman:
Satranç | Stefan Zweig
Koku | Patrick Süskind
