Son dönemin dikkat çeken dizilerinden Kral Kaybederse, bir yandan izleyiciyi etkilerken bir yandan da narsist kişilik olarak tanınan Kenan karakteriyle psikolojik derinliklere iniyor. Kenan aslında bir oyuncu değil, birçok insanın yaşamında karşılaştığı ve birebir yaşadığı psikolojik zorluktur.
Peki, narsist biriyle yaşamanın gerçek hayattaki etkileri nasıl? Hiç düşündük mü?
Narsist biriyle yaşamanın psikolojik etkileri, manipülatif davranışları yalnızca çevresindeki insanları değil, izleyicileri de etkileyen bir oyundur ve Kenan da bu oyunun bir parçasıdır.
Narsistler hep kral ve saray sadece onlara aittir. Kendilik değeri genellikle başkalarının üzerinden inşa edilir. Bu durumdan beslenirler. Kenan’a bakacak olursak, yakın çevresindeki insanlar sürekli olarak kendilerini değersiz hissediyor, suçluluk duygusuna kapılıyor ve düşük özgüven sorunu yaşıyorlar. Gerçek hayatta, narsist biriyle yaşamak benzer duygular getirir.
Narsistlerin Manipülasyon Teknikleri
Kenan’ın kullandığı en temel manipülasyon tekniği:
Gaslighting (Zihinsel Manipülasyon)
Yani sürekli kendini haklı gösterme, başkalarını aşağılamadır. Aynı zamanda onlara bağımlılık yaratarak, izleyicide bir narsistin dünyasına nasıl adım atıldığını gösteriyor.
Gaslighting (zihinsel manipülasyon) daha geniş bakacak olursak, psikoloji dünyasında en korkunç işkencelerden biri olarak da bilinir:
-
“Hiç öyle bir şey söylemedim.”
-
“Bence biraz abartıyorsun.”
-
“Aşırı hassas davranıyorsun.”
Buna benzer suçlama ve inkârlardan oluşur.
Gaslighting, adını 1944 yılında yayınlanan filmden alır. Oradaki karakter eşinin aklını kaybettiğine inandırarak zihinsel manipülasyon yapar. Bu etki, farkında bile olmadan etkisi altında olduğumuz bir durum olabilir. Aslında çok büyük bir manipülasyon gibi görünmez. Küçük başlar, zamanla kar topuna dönüşür ve gittikçe büyür.
Gaslighting, illa ki sadece ilişkide değil; arkadaş çevresi, aile ve iş ortamında da görülebilir.
Güç Gösterisi ve Psikolojik Bağımlılık
Özellikle dikkat edilmesi gereken durumlardan biri, güç gösterisidir. Yani gaslighting’e maruz kalan kişi, karşısındakini bir güç ve otorite figürü olarak görür. Kişi o ilişkiye alıştığı için bu süreci bozmak istemez ve psikolojik olarak küçük görünen baskıya boyun eğer.
Bu kişi eğer sevdiğimiz biri ise, güç dengesinde eşit değillerse bu durum zorumuza gitmez ve onu kaybetmemek adına katlanılabilir hale gelir.
Gaslighting (zihinsel manipülasyon) yapan birinin illa ki kötü biri olduğuna inanmak gerekmez. Özellikle yetiştirilme tarzına göre, yani her şeyin siyah ve beyaz olduğu bir ailede yetişen birinin dış dünyaya çıktığında sorunun kendisinde olmadığını anlaması zordur.
Ancak burada konu yalandan çok farklıdır. Gaslighting ve yalan birbirinden ayrı konulardır.
Gregory House’a göre: “HERKES YALAN SÖYLER.”
Bunun en büyük nedeni ise korkudur. Korkan insan yalan söyler, sıkışan insan yalan söyler ve bu süreç normale dönüşür. Bu da sürekliliğe sebep olur.
Patolojik Yalan ve Sosyal Manipülasyon
Basit görünse bile, örneğin arkadaşlarla takılırken ailemize ders çalıştığımızı söylediğimiz bir yalan, sıradan görülebilir. Ancak bazı yalanlar bu kadar basit değildir.
Patolojik yalanlar:
-
Ünlü birinin yakını olduğunu söylemek,
-
Hiç yapmadığı bir şey için gururla anlatarak yapmış gibi göstermek.
Bu tür yalanlar ileride büyük sorunlara yol açar.
Odağımıza dönecek olursak:
Organize olan Gaslighting, yani güç kazanmak ve bulunduğu konumu korumak amacıyla yapılan manipülasyondur.
Gaslighting Taktikleri
-
Reddetme
-
Küçümseme
-
İnkâr etme
-
Alternatif açıklamalar sunma
Bu konuda kurban olup olmadığımızı anlamak aslında oldukça basittir. Eğer karşımızdaki kişiye sürekli şikâyette bulunuyorsak, mutlu değilsek, hiçbir düşüncede kararlı olamıyorsak, bir durup düşünmemiz gerekir.
Narsist Kenan’ın Karanlık Dünyası
Kenan karakterine bakacak olursak, izleyici algısı olarak karışık bir mesaj verir. Bir yandan kötü görünse de, diğer yandan onun yaşadığı içsel boşluk ve çaresizlik anlaşılabilir.
Sürekli birini hayatında istiyor ve en ufak bir şeyde manipüle ederek, hayatından gitmek isteyenlere “bensiz yaşayamazsın” algısını enjekte ediyor. Bu durumda narsist birine net olmak mümkün olmuyor. Güçlü görünen biri, bir anda güçsüz birine dönüşerek, süreci sorgulatır hale getiriyor.
Narsizm ve İlişkilerde Romantize Edilme
Narsizm, genellikle romantize edilen bir özellik olarak karşımıza çıkar. Dizide olduğu gibi Kenan, kadınlar için bakımlı, romantik, özgüvenli ve zengin bir adam olarak gösterilir. Ve asıl savaş, kadınlar arasında oluşur.
Bu süreç, narsist Kenan için özgüvenini artıran bir yol olur. Kadınlar, Kenan’ın onlara olan aşkına güvenip bu savaşa girer. Ama bu bir gerçektir:
Narsistler sevebilir ama aşkları yüzeysel ve geçici olur.
Yoğun bağlar geliştirir, hatta aşık gibi görünürler. Ama yine de sizde bir eksiklik hissi bırakırlar ve empati kurmazlar.
Ancak gerçek bir narsisti değiştirmek mümkün değildir. Sadece onunla yaşama becerisi geliştirilebilir.
“Üzerini örttüğümüz her şeyin altında kalırız.” — A. Miller
Bu Durumda Ne Yapmalı ve Nasıl Davranmalıyız?
-
Öncelikle bir problem olduğuna kendimizi inandırmalıyız.
-
Ufak bile olsa bir şekilde manipüle edildiğimize ikna olmalıyız.
-
Hislerimize güvenmeliyiz ve duyguyu kabullenmeliyiz.
-
Manipüle edildiğimiz şeyden vazgeçmeye hazır olmalıyız.
-
Ufak kararlar almalıyız. Bu kararlar çatlaklar oluşturur.
-
Aldığımız her karar, ne kadar doğru olduğunu bize gösterir.
-
Adım adım hedefe ulaşmalıyız.
Son Söz: Gerçek ve Kurgu Arasındaki İnce Çizgi
Dizideki Kenan karakteri, birçok insana tanıdık gelecektir. Ancak dizideki bu bir oyun ve izlemek kolaydır. Gerçek hayatta narsist biriyle yaşamak, çok daha zordur.
Özgüvensiz hissettiren, değersizleştiren, özgürlüğü kısıtlayan bir ilişki, her iki tarafı da etkiler.
Doğru ilişki, doğru hislerle oluşur.
Olduğumuz ilişkide hissettiğimiz duygular doğrudur ve “Acaba mı?” diye düşündürmez.
Kral Kaybederse: Sadece Bir Dizi Değil, Toplumsal Bir Yüzleşme
Kral Kaybederse dizisi, bir televizyon yapımının ötesine geçerek, narsistik kişiliklerin ve toplumun travmatik etkilerine dair bir yolculuk sunuyor. Karakterler bir yarış içinde, bireysel güç mücadeleleri ve manipülasyonlarla çevrili bir dünyada birbirlerinin kopyası olduklarını fark etmiyorlar.
Bir narsist dünyada, sadece bireysel çıkarlar ve güç mücadeleleri kalır. Bu da empati duygusunun zayıflamasına neden olur.
Dizideki narsizm, sadece bireyler arası bir sorun değildir, aynı zamanda toplumsal bir problemdir.
Ve kral kaybettiğinde, bu sadece bir kişinin değil, tüm toplumun kaybı anlamına gelir.
Bu bağlamda, dizi eğlendirmekten ziyade düşündürmeyi başarabilen nadir yapımlardan biridir. Her hareket ve seçim, hem bireysel hem toplumsal bencilliği gözler önüne serer.
