1970’lerde Amerika’nın en ünlü seri katillerinden biri olan Ted Bundy’ye, işlediği korkunç cinayetlere rağmen mektuplar gönderen, fotoğraflarını saklayan hatta evlilik teklif eden yüzlerce kadın vardı. Bundy, bir kadının tanıklık ettiği duruşmada, bizzat onu şahit kürsüsünde evlenmeye davet etti ve kadın kabul etti. Carole Ann Boone isimli bu kadın Bundy’nin masumiyetini savunan ve her duruşmasına katılan biriydi. Peki, nasıl bir psikoloji bu kadar kadını bir seri katile aşık ederdi? İşte bu sorunun cevabı hybristofili kavramında gizli.
Tanım ve Tarihçe
Diğer adı Bonnie ve Clyde sendromu olan hybristofili, adli psikoloji alanında nadir ama son derece dikkat çeken bir olgudur. Tanım olarak, şiddeti ya da suçluları romantik veya cinsel olarak çekici bulan bireylerle ilgilidir. Bu fenomen, özellikle kadınlar arasında, medya aracılığıyla ün kazanmış veya büyük şiddet eylemlerine imza atmış suçlulara duyulan duygusal ve erotik ilgiyi tanımlamak için kullanılır.
Terim olarak hybristofili, ilk kez psikolog John Money tarafından 1986’da parafiliye yakın bir durum olarak tanımlanmıştır. Kelime anlamı olarak Yunanca “hubris” (küstahlık/şiddet eylemi) ve “philia” (aşk/çekim) kelimelerinden türetilmiştir.
Popüler kültürün ürettiği Bonnie ve Clyde sendromu adı ise 1932-1934 yılları arasında, Amerika’nın birçok eyaletinde benzin istasyonlarını, restoranları ve küçük kasaba bankalarını soyan, birbirlerine aşık çift Bonnie Parker ve Clyde Barrow’dan alınmıştır.
Nedenler ve Motivasyonlar
Birçok araştırma, hybristofilinin ardında yatan nedenlerin çeşitli ve çoğu zaman birbirini besleyici psikolojik, toplumsal ve evrimsel faktörler içerdiğini göstermektedir:
-
Slavikova, M. ve Panza, N. R. 2014 yılında yaptığı çalışma, hapishanedeki suçlulara romantik ilgi duyan kadınların çoğunun geçmişte fiziksel veya cinsel istismar yaşadığını ortaya koymuştur. Bu kadınlar, duygusal bağımlılık ve onay ihtiyacı gibi kişilik özellikleri sergilemektedir. Yani travmatik geçmiş, suçlulara duyulan çekimi artırmaktadır.
Araştırmada iki ana alt grup tespit edilmiştir:
-
Manipülatör / Pragmatist (Fayda Odaklı)
Bu grup, ilişkilerden kişisel çıkar veya fayda sağlamaya odaklıdır. Duygularını ve romantik ilgilerini stratejik bir şekilde kullanır; örneğin suçluyla iletişimi sosyal statü, maddi güvenlik veya heyecan arayışı gibi amaçlar için sürdürürler. Duygusal bağlanma ve empatiyi ikinci planda tutar, ilişkilerde daha çok kendi ihtiyaçlarını gözetir. -
Nevrotik / Kaygılı (Duygusal Güvenlik Arayışı)
Bu grup, duygusal güvenlik ve bağlanma ihtiyacı arayışındadır. Geçmişte yaşanan travmalar, istismar veya duygusal ihmal, bu bireylerin kaotik veya tehlikeli ilişkilerden bile bağlanma ihtiyacı duymasına yol açabilir. Kendi benlik saygıları genellikle düşük, kaygı düzeyleri yüksektir ve sevgiyi veya kabulü elde etmek için suçlulara bağlanabilirler.
-
Tumblr ve çevrimiçi forum analizleri, hybristofili eğilimi olan kadınların bir kısmının katillerin işlediği şiddet ve cinayet eylemlerini “tehlikeli, çekici ve arzu uyandırıcı” bulduğunu göstermektedir. Bazı kadınlar için şiddet eylemi sadece “güç göstergesi” değil; aynı zamanda cinsel fantezinin merkezinde yer alabilmektedir.
-
Evrimsel ve psikodinamik perspektif çalışmaları, tehlikeli kişilere duyulan çekimin, evrimsel olarak güçlü ve koruyucu bireylere duyulan ilginin uç noktası olabileceğini ortaya koymaktadır. Güç çekimi olarak ifade edilen durumun temelinde “korunma arzusu” olduğu düşünülmektedir.
-
Adli psikoloji profesörü Katherine Ramsland’e göre, bazı kadınlar bir seri katil kadar zalim bir kişiyi değiştirebileceğine inanırken, bazıları onun bir zamanlar çocuk olduğunu görüp onu beslemek istemektedir.
Sosyal Medya ve Kültürel Yansımalar
Sanatta da kendine yer bulan olgu, gerek şarkı gerekse beyazperdede farklı şekillerde yansıtılmıştır. Örnekler arasında Quentin Tarantino’nun yazdığı Natural Born Killers ve 1967 yapımı Bonnie and Clyde filmleri bulunmaktadır. Her iki film, patolojik aşk durumlarını tüm çarpıklığıyla gözler önüne sermektedir.
Medyanın suçluları karizmatik, gizemli ve “yasak meyve” gibi göstermesi, bazı kadınlarda çekicilik uyandırmaktadır. Suçluların medyada yer alış biçimi, romantikleştirilmiş bir “anti-kahraman” imajı yaratmaktadır. Bu imaj, özellikle toplumsal olarak dışlanmış ya da heyecan arayan kadınlar için romantik fantezi nesnesine dönüşmektedir.
2015–2023 yılları arasında yapılan TikTok ve çevrimiçi analizler, medyanın suçlunun romantikleştirilmesini ve mağduriyetin göz ardı edilmesini kolaylaştırdığını göstermektedir. Romantizasyon, travmanın küçümsenmesi ve cinsel nesneleştirme gibi temalar özellikle genç kadınlarda hybristofili davranışını normalize edebilmektedir.
Hybristofili eğilimi olan kadınların suçlularla ilişki kurma arzusu, sosyal medya çağında “hapishane mektuplarından Instagram DM’lerine” kaymıştır. Önceden fiziksel mektuplarla sınırlı olan iletişim, sosyal medyada daha görünür, hızlı ve kitlesel bir hâle gelmiştir. Ted Bundy, Richard Ramirez gibi suçlular bir “ikon” haline getirilerek, romantikleştirilmiş içeriklerle genç kadın kullanıcılar arasında yaygınlaşmaktadır.
Literatürde Kapsam ve Tipler
2024 yılında Investigative Psychiatry tarafından yayımlanan makaleye göre, hybristofili gibi kompleks bir fenomenle ilgili çoğu veri teorik ve anekdotik temellidir. Ampirik ve epidemiyolojik araştırmaların eksikliği, hybristofilinin DSM-5’te resmi tanı kriterlerinin olmamasını açıklamaktadır.
20 yılı aşkın sistematik çalışmaların çıktısına göre, bugün hybristofili iki ana alt türde incelenir:
-
Pasif Hybristofili: Birey suçlunun eylemlerine karışmaz; sadece romantik ya da cinsel çekim hisseder. Tipik olarak “mahkum fanatiği/hayranı” denir.
-
Aktif / Agresif Hybristofili: Birey suç planlarına aktif şekilde katılır, suçluyu teşvik eder veya eylemlerine yardım eder.
Sonuç
Hybristofili, adli psikolojide dikkat çeken ancak hâlâ derinlemesine araştırılması gereken bir olgudur. Şiddete veya suçlulara duyulan romantik ya da cinsel ilgi, birçok psikolojik dinamiği—travma, düşük benlik saygısı, medyanın romantize edici etkisi ve evrimsel çekim kalıpları gibi—iç içe harmanlar.
Bu tür ilgi, kadın açısından ilk bakışta güvenli veya kurtarıcı bir fantezi gibi görünse de, duygusal manipülasyon, istismar ve ciddi riskler barındırır. Hybristofiliyi anlaşılabilir kılan psikolojik katmanların farkında olmak, adli psikoloji alanında hem daha sağlıklı terapi yaklaşımlarının geliştirilmesi hem de toplumun olası tehlikelere karşı bilinçlendirilmesi açısından hayati önemdedir.
